Tanrı Nədir?

[Sunyata]

Sunyata fantaziyaniz cox maraqlidir...)

Deyirsiniz ki, qezet hetta hisseciklerinide ozu teshkil edib....Sahibde ele ozudur...

Buradan bele netice cixir ki, sahib hisseciklerden ibaretdir,hemde bu hissecikleride ozu yaradib...Sahib hissecikleri yaradan vaxti meqsedsiz haldadir, Hissecikler yaranandan sonra ise meqsedli hala dushur...

Sizi duzmu anlamisham?

 

Vüqar , qaraladığım yerlərı bir az başqa cür nəzərdə tutmuşdum .  "Yaradıb"  - zənnimcə , o deməkdir ki , kənar materialdan nə isə düzəldilib ( xüsusi halda materialın özü də forma verilməmişdən əvvəl yaradılıb ) . Ona görə mən "yaradıb"  əvəzinə  "təşkil edib"  ifadəsinə üstünlük verirəm . Axı kənar material yoxdur )) Özü - özündən və öz daxilində təşkil edib.   

 

İkinci qaraladığım yerdə  də bir az başqa şey nəzərdə tutmuşdum . Ümumi özünütəşkilin məqsədi yoxdur. Amma, özünütəşkil baş verdikdən sonra hissələrin məqsədi tamı saxlamaq , sındırmamaq , qoruyub davam etdirmək ola bilər - başqa sözlə ,  hissələr tərəfindən  sistemin  qorunub hifz edilməsi  səyi kimi də demək olar.  Bu məqsəd  yalnız hissələrə aiddir. Bununla yanaşı ,  ümumi məqsəd yenə də  əvvəlkitək yoxdur.

[Vuqar Rehimov]

Sunyata realliqi izah etmek ucun qurduqunuz model cox mentiqlidir...Daha doqrusu anlaya bileceyimiz merheleden uzu bu yana her sheyi duzgun tesvir elemisiniz...

[Simruq]

ne vax, hansi ve nechenci posta yazmiwam, men dindaram.

[Simruq]

kim ne axtarir ozu deqiq bilmir.

qayidaq evvele. bizim bildiyimiz, sadece toplaya bildiyimiz bilgidi. biz bu bilgiye esasen Allahi taniyiriq. yeni, bizim bildiyimiz Allah sadece bizim, toplaya bildiyimiz bilik seviyyesinde qavramaqa chaliwiriq. biliyin iki formasi var daxili ve zaxiri bilik. yeni birini mektebde oyrenirsen, digeri sende oyrenmesen bele var. nece ki hz. xizir, musa peyqambere demiwdi, sen goze gorune bilen elimlere sahibsen, menim elmimi goznen gormek mumkun deyil. peygamber olsan bele, bu elimlere tab getire bilmersen. xizir ve xidir adi ile taninan insan peygamber olmayib. demeli bizim elimimiz onu tanimag ixtidarinda deyil. eger bizi Allah yaradibsa, onun yaradiciliqina nezer salaq. bizi o yaradib.

yaradiciliqin oxwar terefleri.

1. her weyi chut yaratdi.

2. her weyin evveli ve sonu var.

bu iki wey butun canlilara wamil olunub.

3. hamimizin bir yaradicisi var. torpaqdan tutmuw, quwa, aqaca, cin ve meleklere kimi. hamimizin yaradicisi odu. ardi.var

[Vuqar Rehimov]

Simruq eger dindar deyilsense onda yeqinki, dinin tanrisindan danishmirsan...Bes onda cin,melek dediyin varliqlar nedir ve ya kimdir?

[Simruq]

cinler ve melekler, islamnan ve butun dini kitablardan evvelde adi chekilirdi.

[Vuqar Rehimov]

cinler ve melekler, islamnan ve butun dini kitablardan evvelde adi chekilirdi.

Bu varliqlar kimdi ve ya nedi? Nece taniyirsan onlari?

[muqallid]

Gelin dini ve felsefi yolla bu sualin cavabini aydinlasdiraq...

Filosoflar Tanrinin varliqini ontologi, teoloji yollarla subut etmeye calisiblar...Amma ele filosoflarin ozleride bu subutlari, basqa subutlarla darmadaqin edibler...Misal ucun ontologi subutlardan birini deyek...

Gorduyumuz,bildiyimiz butun nesneler,varliqlar mukemmelliyine gore bir-birinden ustundur...Eger bu mukemmellik pillesine baxsaq bunun bir sonu olduqunu bilerik...Hemin bu son noqte Tanridir...

Filosof Kant bu inandirici subutu gorun nece puca cixardir...Bizim cibimizde 100manat pul var...Cibimdeki pulun coxalmasini isteyiremse fikrimde bu mebleqi gosteren reqemin sonuna sifirlar atmaqnan cibimdeki pul coxalan deyil....Pulun coxalmasi ucun heqiqi pul olmalidir...

Biz fikrimizde mukemmel bir ada yarada bilerik...Amma bu o demek deyil ki, hemin ada realliqda movcuddur...

Indi meseleye basqa cur baxaq...Bele cixir ki, Tanrini insanlar ozleri dusunub yaradib...Bes onda niye ziddiyyetli yaradiblar?

Dinlerde ki,Tanri secilmish insana(peyqembere) ozunu tanidan(vasitelerle) varliqdir...Yeni insan ozu Tanrini yaratmayib,heqiqetde olan Tanrinin mesajlarini bize catdirib...

Men yoruldum...Bir azda siz davam eliyin...

Men de Kanti agilli adam bilirdim... Ortaya cixardigi ele budur?.........

[Simruq]

sen ozun de bilirsen o nedi. cindi

kimdi, Allahin yaratdiqi varliq.

bunu ki sen yaxwi bilirsen.

[Vuqar Rehimov]

Simruq movzunu acanda birinci postda qeyd elemishem ki, dini ve felsefi yolla meseleni aydinlashdiraq....Yeni tanri nedir sualini felsefi tehlilnen arashdiraq,tanri kimdir sualini ise dini tehlilnen...Sen bashladin cinnen meleklerden danishmaqa...Burda ne var ki, sual verirem ki, nece taniyirsan bu varliqlari?

[Simruq]

bawlayanda Allahnan bawlamiwam. cin, meleknen yox.

[Vuqar Rehimov]

bawlayanda Allahnan bawlamiwam. cin, meleknen yox.

Simruq sozumun cani odur ki, sen azad dushunceli bir insan kimi tanimaq istediyin tanri dinlerde soylenilen tanridir? Cinlerden,meleklerden dinlerde danishilir...Sen bu varliqlari nece qavrayirsan?

[Simruq]

bir azdan yazaram.

[muqallid]

Kantin dediyinden bir sheyi gormemek (toxunmamaq ve s.) o sheyin olmamasina delalet edir.

 

Bu cahillikdir!

[Simruq]

dinde duwunce azadliqi mehdudlawdirilmiw derecededi. duwunceye mehdudiyyet qoymayanda, onu idare etmey cox chetinlewir. belkede insanin bawi xarab olmasin deye mehdudiyyet qoyublar. az olmayib ki, dindar dinin derinliyine gedib, gedib bawi xarab olub.bu filosof ve alimlerde de beledi.

men Tanrini nece taniyiram, qisasi. her wey onnan yaranib, ezel odu.her wey ona qayidir son odu. bu alfa ve omega deyil. bizim cismimiz ferqlidi, daxilimiz demek olar ki eynidi.bezi hisler artiq ve eskik olmaq werti ile.

[Simruq]

men bilirem ki insan boyuk varliqdi. dinde deyirler ki weytan cezalanacaq ve ebedi ezab chekecey. siz bilirsiz ki ele bir insanlar olacaq ki ona rehmi gelecey ve onun baqiwlanmasini isteyecey. insanin rehmi Allahdan sonra ikinci en boyuk rehimdi.

cox wey hec de bizim bildiyimiz kimi deyil.

[Simruq]

men butun variantlari, ister din olsun, ister diger menbeler, hemiwe nezerimdedi. onun adi chekilen her yere diqqet etmek lazimdi.

[Vuqar Rehimov]

Kantin dediyinden bir sheyi gormemek (toxunmamaq ve s.) o sheyin olmamasina delalet edir.

 

Bu cahillikdir!

Kant felsefi tehlilnen aqil yoluynan heqiqet axtaran dahi filosof olub...Siz Kanti cahil hesab etmeknen ozunuzu daha aqilli sayirsiniz...

Onda xahish edirem Simruqa verdiyim suali cavablandirin? Hec kim omrunde cin,sheytan melekler gormeyib....Dinde ise bu varliqlardan danishilir...Bu varliqlari nece qavrayirsiniz ki, Kant kimi filosof size cahil gorsenir?

[muqallid]

Menim aglimi tehlil etmek sizin aglinizin ishi deyil, ne vaxt men de oz aglimla butun dunya qarshisinda oyunsem "DAHI FILOSOF" iddiasi etsem onda bunu etmek ixtiyariniz olar. Kantin agilsiz fikrini diger felsefecilere itinad edib tekzib edirem. Beli, o kelmenin yiyesi cahilden bashqa bir shey deyil. Eger Kantin dediyine esaslanaraq, gormediyimiz, eshidmediyimiz, iyleye bilmediyim sheylere virtual - qeyri-real adi qoyuruqsa, onda dash olsun Kantin bashina... Ozude kele-kotur, Badamdar karxanasindan olan dash... He, eger o dashdan sonra da onun agli bashina gelmese ve o dashi onun bashina vurani mehkemeye aparsa ki, bashima dash vurublar ve neticede bashim zedelenib, agrayir deseç onda onu yalanciliqda ittiham ederler. Zira dediklerinin subutu kimi bashnin agrisini (ona deyen ziyani) gerekdir ki, gostersin, teqdim etsin mehkemeye. Yox eger o bunu gostere bilmirse, hec olmasa iyini bele teqdim ede bilmirse demek ki, o yalan deyir. Onun bashi zadi xesaret almayib, agramir. Cun ozu dediyine istinad etsek dediyi shey (bashinin agrisi) virtualdir, real deyil...

P.S. O ki, qaldi Simruqa verdiyiniz suala cavab vermeyime, bunu hal-hazirda menasiz sayiram. Siz meger Allahi ozunuze subut etdiz ki, indi de onun yaratdiqlarini subut etmek isteyirsiz?

Edited August 27, 2013 by muqallid

[Simruq]

men inanmiram ki ozume subut edim?

mene subut lazim deyil. yaradiciliq goz qabaqindadi. herden gozumuze de giri. birbawa.

[Simruq]

cini gormey problem deyil. xususi dualar ve onlarin yaziw qaydalari ve neye yazirsan var. bunlari duzgun edib cin caqirmaq olar. bu dualar hem dinde, hem de diger yerlerde tapmaq olar. cin caqirma duasi en cox islamda yayilib. cini tutmaq, onu mehv etmek, daniwmaq, iwletmek.ve.s.

daniwanlar da var, ele de cox deyil.

[muqallid]

men inanmiram ki ozume subut edim?

mene subut lazim deyil. yaradiciliq goz qabaqindadi. herden gozumuze de giri. birbawa.

 

Biz bir-birimizin yazdiqlarini oxuyuruq, hec olmasa???.......

 

Men yazdiqlarimin hansi hissesinde size muraciet etdim ki...???

[Vuqar Rehimov]

Menim aglimi tehlil etmek sizin aglinizin ishi deyil, ne vaxt men de oz aglimla butun dunya qarshisinda oyunsem "DAHI FILOSOF" iddiasi etsem onda bunu etmek ixtiyariniz olar. Kantin agilsiz fikrini diger felsefecilere itinad edib tekzib edirem. Beli, o kelmenin yiyesi cahilden bashqa bir shey deyil. Eger Kantin dediyine esaslanaraq, gormediyimiz, eshidmediyimiz, iyleye bilmediyim sheylere virtual - qeyri-real adi qoyuruqsa, onda dash olsun Kantin bashina... Ozude kele-kotur, Badamdar karxanasindan olan dash... He, eger o dashdan sonra da onun agli bashina gelmese ve o dashi onun bashina vurani mehkemeye aparsa ki, bashima dash vurublar ve neticede bashim zedelenib, agrayir deseç onda onu yalanciliqda ittiham ederler. Zira dediklerinin subutu kimi bashnin agrisini (ona deyen ziyani) gerekdir ki, gostersin, teqdim etsin mehkemeye. Yox eger o bunu gostere bilmirse, hec olmasa iyini bele teqdim ede bilmirse demek ki, o yalan deyir. Onun bashi zadi xesaret almayib, agramir. Cun ozu dediyine istinad etsek dediyi shey (bashinin agrisi) virtualdir, real deyil...

P.S. O ki, qaldi Simruqa verdiyiniz suala cavab vermeyime, bunu hal-hazirda menasiz sayiram. Siz meger Allahi ozunuze subut etdiz ki, indi de onun yaratdiqlarini subut etmek isteyirsiz?

Ne ise...Siz deyen olsun...Postunuzdan sonra sizinle muzakireye hec bir ehtiyac ve maraq gormurem...

[Vuqar Rehimov]

cini gormey problem deyil. xususi dualar ve onlarin yaziw qaydalari ve neye yazirsan var. bunlari duzgun edib cin caqirmaq olar. bu dualar hem dinde, hem de diger yerlerde tapmaq olar. cin caqirma duasi en cox islamda yayilib. cini tutmaq, onu mehv etmek, daniwmaq, iwletmek.ve.s.

daniwanlar da var, ele de cox deyil.

Simruq senide anlaya bilmedim...))))

[Sunyata]

 Kantin agilsiz fikrini diger felsefecilere itinad edib tekzib edirem. Beli, o kelmenin yiyesi cahilden bashqa bir shey deyil. Eger Kantin dediyine esaslanaraq, gormediyimiz, eshidmediyimiz, iyleye bilmediyim sheylere virtual - qeyri-real adi qoyuruqsa, onda dash olsun Kantin bashina...

 

Kanta görə ,  qaraladığım yerin tam əksini demək olar .  Yəni, gördüyümüz, eşitdiyimiz , iyləyə bildiyimiz şeylər  "virtual" dır . Yəni, bu şeylər bizim şüurumuzda olan xüsusiyyətlərlə əlaqədar olaraq    "şeylərin əslinin" ( noumen )  , bu şeylərin şüurumuzdakı  təssəvvürlərimiz  və təzahürü ( fenomen ) kimi əks olunur.   Sizin təbirinizcə desək - "virtual" , "qeyri real" . Amma, "şeylərin əsl mahiyyətini" isə biz ağılla dərk etməyə qadir deyilik.  Əgər  biz noumenləri ağılla dərk etməyə  cəhd etsək , onda şüurda ziddiyyətlər yaranır . Xüsusi halda bu ziddiyyətləri Kant antinomiya adlandırır . kantın 4 antinomiyası var.  O ardıcıl olaraq bu ziddiyyətləri həm sübut edir . həm də təkzib edir. 4-cü antinomiya Allahın ( ilkin səbəbin ) varlığı ilə bağlıdır. ( onu da əlavə edim ki, Allahı Kant noumen - yəni dərk edilməz hesab edirdi ) . Bu antinomiada Kant Allahın ( ilkin səbəbin ) həm tezisini həm də antitezisini eyni vaxtda sübut edir.  Başqa sözlə , Allahı - uygun olaraq fenomen və noumen olmasından ( münasibətdən ) asılı olaraq həm varlığını , həm də yoxluğunu sübut edir. ( yəni, onun fikrincə sübut edir )

kant Allahı həm də  təmiz zəkanın idealı kimi də qəbul edir , onun varlığını sübut etmək cəhdi edir.  Amma, təmiz zəkanın idealını "obyektivləşdirmək"  cəhdini də qeyri normal sayır. Ola bilər ki, Vüqarın misalında bunu nəzərdə tutub yazıb. Yəni, şüurumuzda olan anlayışdan - bu anlayışın həmişə  real müqabili olmasının sübutunu Kant rədd edir.

 

Ümumiyyətlə , Kantı atesit hesab edən yoxdur. Kantı , idrak nəzəriyyəsinə əsasən aqnostisizmə , ontoloji məsələlərdə idealizmə , transendental idealizmə , subyektiv idealizmə  aid edirlər.

 

Kant , müxtəlif dövrlərdə Allaha münasibətini dəyişdirib.  Hər halda heç vaxt atesit olmayıb.  ( Dinlərdəki antropomorf Allahdan söhbət gedmir )  . 

 

Sualınız olsa  cavab verməyə çalışaram  ))  

Edited August 27, 2013 by Sunyata

[muqallid]

Menim Kantla o qeder tanishligim yoxdur. Odur ki, onun idelojisini Vugar Rehimov yazdigi ile tehlil etmeye calishdim. Amma sizin yazdiginizlarin icinde bezi meqamlari gormek olur. Mes: sozsuz ki, Allahi tam olaraq derk etmek mumkun deyil. Amma bu o demek deyil ki, bu ish bihudedir. Sozsuz her bir insan, yaradilish olaraq, yaradanini, Allaha merifet tapmalidir. Ve her kes de oz qabina uygun Allahi taniyar. Lakin sozsuz ki, Allahi Onun usullari ile tanimaga calishmaq lazimdir. Oz bashina gorulen ishin axiri bele olar, adam hem tesdiq eder hem de teqzib :)

[Simruq]

derrake, aqil, bilik, hamisi qeder heysabindadi. biz istesek bele o qederden cixa bilmerik. mueyyen qeder duwundukden sonra beyin yorulur, hissler chaw baw qalir. cisim mueyyen qederden sonra yorulur. lazimi yere gedib chatanda bele ollur.

bu qeder zamanda, derrake de qeder chercvesindedi. bes bawqa yol var?

duwunceni ele idare etmey olar ki, insan hissleri ona chata bilmez. informatsiyani hetden artiq tez almaq olar.

ani derrake var, bu derrake boyuk bir informatsiyani ani hell edir. ani derrake ile zaman ayaqlawa bilmir.

[Sunyata]

 sozsuz ki, Allahi tam olaraq derk etmek mumkun deyil. Amma bu o demek deyil ki, bu ish bihudedir. Sozsuz her bir insan, yaradilish olaraq, yaradanini, Allaha merifet tapmalidir. Ve her kes de oz qabina uygun Allahi taniyar. Lakin sozsuz ki, Allahi Onun usullari ile tanimaga calishmaq lazimdir. Oz bashina gorulen ishin axiri bele olar, adam hem tesdiq eder hem de teqzib

 

Qaraladığım yerlə  tam raziyam .  Hər kəsin də "qabına uyğun" Allahı tanıması ilə də razıyam.

  Amma , siz də razılaşın ki, Allahın varlığı , yoxluğu , mahiyyəti və s. haqqında hərənin öz subyektiv fikri ola bilər. (əslində atrıq bununla artıq razılaşdınız )) ) Hamı da bu mövqelərə  ( hətta onun yoxluğu haqqındakı fikirlərə də )  dözümlüluk ( razı olmasaq da )  nümayiş etdirməliyik.  Xüsusilə də  özünü müsəlman hesab edənlər.  Nə üçün ? Ona görə ki, İslamı dözümsüzlükdə , radikalizmdə  və zorda ittiham edənlərin dediyinin əksini sübut etmək üçün . Yəni, tutaq ki , kiminsə fikri ilə ( Allah haqqında ) razı deyilsinizsə onunla aqressiv deyil, mülayim formada öz mövqeyiniz müdafiə və izahını verə bilərsiniz.  Sonda , adətən heç kim heç kimə heç nə sübut edə bilmir. Amma, həmsöhbət haqqında müsbət və xoş təəssürat qalır ))  ( son yazdıqlarımı özümə də şamil edirəm , heç kimin xətrinə dəyməsin )

Edited August 27, 2013 by Sunyata

[Mister Elvin]

men bilirem ki insan boyuk varliqdi. dinde deyirler ki weytan cezalanacaq ve ebedi ezab chekecey. siz bilirsiz ki ele bir insanlar olacaq ki ona rehmi gelecey ve onun baqiwlanmasini isteyecey. insanin rehmi Allahdan sonra ikinci en boyuk rehimdi.

cox wey hec de bizim bildiyimiz kimi deyil.

Allahın insanı yaratmaqda məqsədi nədir? İnsan Allahın nəyinə lazımdır?

[Simruq]

islam dininde aqresiy adli bir wey yoxdu. indi ozune muselman deyen wexsler var ki onlar dini fanatik olublar, artiq, eksik daniwanin aqzinnan vurullar. ele bil cihada qalxiblar. bu cur insanlar islam dinine leke getirir. islamda olan sebir, temkin bawqa dinlerde yoxdu. bu din insan psixologiyasini temizleyir, mundar fikirleri insannan uzaqlawdirir.esil muselmannan daniwmaq cox chetindi, elmi, dini terefden. muselmanin daniwiqi, sebiri, soz quruluwu ve izahi o derecede kamil olur ki onunla mubahise etmeye adam utanir. bax momin muselman bele olur. soz var e. deyirler, onun eline su tokmeye layiq deyilsen. esil momin muselman beledi, onda o qeder abir, xeya olur ki adam ozunnen utanir. islamda olana muselman demey olar, amma momin muselman her muselmana demey olmaz.

sehf salmayin.

[Simruq]

meqsed biz seviyyede olan varkiqlarda ola biler ki, iwimizin sonunu bilmirik, bixeberik. bu sebebden meqsed dawayiriq. qarwimiza meqsed qoyuruq.

mentiqle gotursek Allahin qarwisinda meqsed yoxdu. her weye qadirdi.

[Simruq]

ele weyler var ki onlari izah etmey chetindi.

biz Allaha ne vaxt lazim olmamiwiq ve lazimiq. lazim sozu ozunde, ehtiyac sozunu dawiyir. Allahin ehtiyaci yoxdu. yaradiciliq hemiwe maraqlidi.

[roberto5]

islam dininde aqresiy adli bir wey yoxdu. indi ozune muselman deyen wexsler var ki onlar dini fanatik olublar, artiq, eksik daniwanin aqzinnan vurullar. ele bil cihada qalxiblar. bu cur insanlar islam dinine leke getirir. islamda olan sebir, temkin bawqa dinlerde yoxdu. bu din insan psixologiyasini temizleyir, mundar fikirleri insannan uzaqlawdirir.esil muselmannan daniwmaq cox chetindi, elmi, dini terefden. muselmanin daniwiqi, sebiri, soz quruluwu ve izahi o derecede kamil olur ki onunla mubahise etmeye adam utanir. bax momin muselman bele olur. soz var e. deyirler, onun eline su tokmeye layiq deyilsen. esil momin muselman beledi, onda o qeder abir, xeya olur ki adam ozunnen utanir. islamda olana muselman demey olar, amma momin muselman her muselmana demey olmaz.

sehf salmayin.

Əlbətti ki, haqlisiz. sadəcə olaraq hədislərdə mərifət baxımından  müsəlmanlara ümumən momin deyə müraciət olunur. bunu anlamayan musalman qardaşlarımız da bir-birilərinə momin deyə müraciət edirlər. Əlbəttə ki, onlardan kimsə momini görə bilsə, və ya duya bilsə hec vaxt özünə , və ya tanimadıgına Momin deməz. Postunuz cox maraqli oldu.

[muqallid]

Qaraladığım yerlə tam raziyam . Hər kəsin də "qabına uyğun" Allahı tanıması ilə də razıyam.

Amma , siz də razılaşın ki, Allahın varlığı , yoxluğu , mahiyyəti və s. haqqında hərənin öz subyektiv fikri ola bilər. (əslində atrıq bununla artıq razılaşdınız )) ) Hamı da bu mövqelərə ( hətta onun yoxluğu haqqındakı fikirlərə də ) dözümlüluk ( razı olmasaq da ) nümayiş etdirməliyik. Xüsusilə də özünü müsəlman hesab edənlər. Nə üçün ? Ona görə ki, İslamı dözümsüzlükdə , radikalizmdə və zorda ittiham edənlərin dediyinin əksini sübut etmək üçün . Yəni, tutaq ki , kiminsə fikri ilə ( Allah haqqında ) razı deyilsinizsə onunla aqressiv deyil, mülayim formada öz mövqeyiniz müdafiə və izahını verə bilərsiniz. Sonda , adətən heç kim heç kimə heç nə sübut edə bilmir. Amma, həmsöhbət haqqında müsbət və xoş təəssürat qalır )) ( son yazdıqlarımı özümə də şamil edirəm , heç kimin xətrinə dəyməsin )

Sozsuz her kes dushuncesinde azaddir. O ki, qaldi sebr ve exlaqi meselelere, beli, sizin de vurguladiginiz kimi bunu ele Islam oyredir ve eyani subutunu gosterir. Yazdiqlarimda eger kobudluq gormusuzse uzr isteyirem. Her halda bilmeden olub (hercend yazdiqlarima bir daha nezer yetirdim, kobudluqla elaqeli bir shey seze bilmedim ) Edited August 27, 2013 by muqallid

[muqallid]

Allahın insanı yaratmaqda məqsədi nədir? İnsan Allahın nəyinə lazımdır?

Sebeb ve netice Ilahi qanundur ve Allah Taala her sheyi bu qanun uzerinde edib/yaradib. Sebebsiz ish bihudecilikdir ki bu da temamile Allaha xas olan bir shey deyil.

Sualiniza gelince, bir cumle ile desek Allah Taala insani yaradib, cunki Yaradan (Xaliq - xelq eden) Onun sifetlerindedir. Allah Taala (bihude olmayan) her sheye qadirdir.

Allah Taala yaradilish sebebinde insanin patyina dusheni (bu ishde onun mesuliyyetini)de deyir insana - Allah buyurur ki, sizi yaratdim ki, Mene bende olasiz. Ve sonra ise bendeciliyi izah edir ki, insan da o deryaya dushe bilse (istese) heyat tapar.

Edited August 27, 2013 by muqallid

[Sunyata]

Sozsuz her kes dushuncesinde azaddir. O ki, qaldi sebr ve exlaqi meselelere, beli, sizin de vurguladiginiz kimi bunu ele Islam oyredir ve eyani subutunu gosterir. Yazdiqlarimda eger kobudluq gormusuzse uzr isteyirem. Her halda bilmeden olub (hercend yazdiqlarima bir daha nezer yetirdim, kobudluqla elaqeli bir shey seze bilmedim )

 

Üzr istəməli səbəb hqiqətən yoxdur, tamamilə razıyam .  Çox şadam ki , sizinlə azad və açıq fikir mübadiləsi etmək olar . 

Edited August 27, 2013 by Sunyata

[Sunyata]

Sebeb ve netice Ilahi qanundur ve Allah Taala her sheyi bu qanun uzerinde edib/yaradib. Sebebsiz ish bihudecilikdir ki bu da temamile Allaha xas olan bir shey deyil.

 

Bəzi suallar var.  ( postunuzla əlaqədar )  Düz başa düşdümsə ,  Allah yaradılışdan əvvəl  hansısa qanun yaradıb.  Yaradıb - çünki bu qanun əbədi bir qanun ola bilməzdi , əbədilik olsa onda qanun özü Allahla eyni səviyyəyə yüksəlir. Bu da İslamda mən bilən qeyri - mümkündür.  Deməli , Allah bu qanunu yaradılışdan əvvəl yaradıb. Bu qanun barədə İslamda nə isə yazılıb ?  ( Quranda )

Zənnimcə , nəyisə müəyyən qanuna əsasən etdikdə bu artıq azad iradə ifadəsi ola bilməz. Azad iradə ( o cümlədən Allah iradəsi ) yalnız  "qanunsuz"   ifadə oluna bilər. Əgər Allah qanunauyğun (səbəbli)  iradə aktı həyata keçirirsə , deməlı iradə azadlığı olmayıb. Bu da sizin Allah haqqında  ( İslamda olan ) təsəvvürünüzə zidddir (məncə ).

Edited August 27, 2013 by Sunyata

[muqallid]

Bəzi suallar var.  ( postunuzla əlaqədar )  Düz başa düşdümsə ,  Allah yaradılışdan əvvəl  hansısa qanun yaradıb.  Yaradıb - çünki bu qanun əbədi bir qanun ola bilməzdi , əbədilik olsa onda qanun özü Allahla eyni səviyyəyə yüksəlir. Bu da İslamda mən bilən qeyri - mümkündür.  Deməli , Allah bu qanunu yaradılışdan əvvəl yaradıb. Bu qanun barədə İslamda nə isə yazılıb ?  ( Quranda )

Zənnimcə , nəyisə müəyyən qanuna əsasən etdikdə bu artıq azad iradə ifadəsi ola bilməz. Azad iradə ( o cümlədən Allah iradəsi ) yalnız  "qanunsuz"   ifadə oluna bilər. Əgər Allah qanunauyğun (səbəbli)  iradə aktı həyata keçirirsə , deməlı iradə azadlığı olmayıb. Bu da sizin Allah haqqında  ( İslamda olan ) təsəvvürünüzə zidddir (məncə ).

Cox e'la meqamlardir.

1. Allah yaradılışdan əvvəl  hansısa qanun yaradıb.  Yaradıb - çünki bu qanun əbədi bir qanun ola bilməzdi , əbədilik olsa onda qanun özü Allahla eyni səviyyəyə yüksəlir. Bu da İslamda mən bilən qeyri - mümkündür.  Deməli , Allah bu qanunu yaradılışdan əvvəl yaradıb. Bu qanun barədə İslamda nə isə yazılıb ?  ( Quranda )

 

Biz, Adem ovladlari, sozsuz ki, danishiqda da mehduduq, xususile sohbet mehdud olmayan Varliqdan danishiriqsa. Yani biz mecburuq elimizde olan kelmelerden istifade edek. Amma ele bu da besdir. Qanun dedikde fikrimize dovletcili, republika qurmaq yadimiza gelmesin, harada ki, birinci dovlet qurulur sonra onun atributlari, qanunvericiliyi teyin olunur. Evvela yaddan cixarmayaq ki, zaman anlayishi da bizim dairemizdedir. Allahin zaman mehdudiyyeti yoxdur (bunu ki, tesevvur etmek heqiqeten qeliz meseledir, her halda menim ucun). Ilahi qanunlar deyende, bu yuxaridaki misalda dediyim kimi ne vaxtsa, neden sonrasa yaradildi deyil. Ilahi qanun yani ele Allahin terzi (yene de her hansisa sozden istifade etmeye mecburam), yani ele Allahin Ozu demekdir. Ayrica Allah ve ayrica Onun qanunu deyilen shey yoxdur. Allah tekdir. Bilmem ne derecede izah ede bildim (eslen yeqin ki hec cure ).

 

 2. Zənnimcə , nəyisə müəyyən qanuna əsasən etdikdə bu artıq azad iradə ifadəsi ola bilməz. Azad iradə ( o cümlədən Allah iradəsi ) yalnız  "qanunsuz"   ifadə oluna bilər. Əgər Allah qanunauyğun (səbəbli)  iradə aktı həyata keçirirsə , deməlı iradə azadlığı olmayıb. Bu da sizin Allah haqqında  ( İslamda olan ) təsəvvürünüzə zidddir (məncə ).

 

 

Evvelki cavab burdaki bezi meqamlari da eks etdirdi, mence. Yani Allah kenar bir sheye, qanuna riayet etmekle mehdudlashmir.

O ki, qaldi insana - ona ki, hec aidiyyati yoxdur - insan ki, musteqil deyil. 

[Simruq]

insanin dunyasini deyiwmesi o demek deyil ki o ebedi deyil. insan bu dunyada ebedi deyil, bezi mekanlar ve alemlerde de ebedi deyil. lakin insan ebediyyetdedi.

Allahin ebediyyeti haldan hala kecmir, evveli ve sonu yoxdu. insan ise bir haldan diger bir hala kechir, evveli ve sonu var. iki ferqli ebediyyet.

[Sunyata]

Cox e'la meqamlardir.

1. Allah yaradılışdan əvvəl  hansısa qanun yaradıb.  Yaradıb - çünki bu qanun əbədi bir qanun ola bilməzdi , əbədilik olsa onda qanun özü Allahla eyni səviyyəyə yüksəlir. Bu da İslamda mən bilən qeyri - mümkündür.  Deməli , Allah bu qanunu yaradılışdan əvvəl yaradıb. Bu qanun barədə İslamda nə isə yazılıb ?  ( Quranda )

 

Biz, Adem ovladlari, sozsuz ki, danishiqda da mehduduq, xususile sohbet mehdud olmayan Varliqdan danishiriqsa. Yani biz mecburuq elimizde olan kelmelerden istifade edek. Amma ele bu da besdir. Qanun dedikde fikrimize dovletcili, republika qurmaq yadimiza gelmesin, harada ki, birinci dovlet qurulur sonra onun atributlari, qanunvericiliyi teyin olunur. Evvela yaddan cixarmayaq ki, zaman anlayishi da bizim dairemizdedir. Allahin zaman mehdudiyyeti yoxdur (bunu ki, tesevvur etmek heqiqeten qeliz meseledir, her halda menim ucun). Ilahi qanunlar deyende, bu yuxaridaki misalda dediyim kimi ne vaxtsa, neden sonrasa yaradildi deyil. Ilahi qanun yani ele Allahin terzi (yene de her hansisa sozden istifade etmeye mecburam), yani ele Allahin Ozu demekdir. Ayrica Allah ve ayrica Onun qanunu deyilen shey yoxdur. Allah tekdir. Bilmem ne derecede izah ede bildim (eslen yeqin ki hec cure ).

 

 2. Zənnimcə , nəyisə müəyyən qanuna əsasən etdikdə bu artıq azad iradə ifadəsi ola bilməz. Azad iradə ( o cümlədən Allah iradəsi ) yalnız  "qanunsuz"   ifadə oluna bilər. Əgər Allah qanunauyğun (səbəbli)  iradə aktı həyata keçirirsə , deməlı iradə azadlığı olmayıb. Bu da sizin Allah haqqında  ( İslamda olan ) təsəvvürünüzə zidddir (məncə ).

 

 

Evvelki cavab burdaki bezi meqamlari da eks etdirdi, mence. Yani Allah kenar bir sheye, qanuna riayet etmekle mehdudlashmir.

O ki, qaldi insana - ona ki, hec aidiyyati yoxdur - insan ki, musteqil deyil. 

 

Aydın oldu.  Sizinlə qismən razıyam . Zaman barədə , Allahın məhduddiyyətdən kənar olması , sözlərin hərdən kifayət etməməsi barədə - bütün bunlarla  razıyam ( Yəni , mənim şəxsi , subyektiv fikrimlə  də həmahəngdir )

 

Qanun barədə sizi başa düşdüm və deməli qanun yoxdur. Allahın azad iradəsi elə özü -özlüyündə qanundur .  Burada azad iradə əsasdır - zamandan asılı olmayaraq.  Yəni sizin qanun dediyiniz mənim azad iradə dediyimdir )) Qanun artıq  Allahı məhdudlaşdırardı. 

 

İnsan barədə - onun azad iradəsi barədə müxtəlif fikirlər var.  Yəni , azad iradə var ya yoxdur bu mübahisəli məsələdir.  İnsan bir tərəfdən maşın kimi , mexanizm kimi yalnız daxili və kənar təsirlərə cavab refleks verməklə məşğuldur. Digər tərəfdən isə insanda  qəflətən  tamamilə qanunauyğun olmayan (mexanizm kimi yox)  hərəkətlər və düşüncə meydana gəlir.

 

  Hər halda İslamda insan iradə azadlığı ilə Allahın iradə azadlığı münasibəti  mübahisələr doğuran mövzu olub.  ( mötəzililk , kəlamı yada salın )