Русско - Азербайджанский Разговорник

[azda]

Ele sozlerimiz var ki,menasini heqiqeten de bawa duwmurem.Meselen:

-filan-bewmekan..

Bu sozun menasini bilen varmi.?

[Gilenar]

Beyem bizim edebi dilimizde filan-beshmekan sozu var? Bu danishiq dilinde deyil?

[azda]

Eledir,bes menasi nedir?3 soz birlewmesi var,amma menasini bilmirem.

[X Ray-F]

Burada özümüzdən əvvəl yazılmış postlarda səhvləri düzəldək ki, həmin istifadəçilər özləri də bunu bilsin. Fikir vermişəm ki, eyni istifadəçilər həmişə eyni səhvlər edir ;) Mənim səhvimi kim düzəltsə, mən incimərəm, əksinə sevinərəm.

Paaaah, burada qan su yerinə axar! Nə danışırsınız??? Bizim milləti irəli getməyə qoymayan da elə budur, səhvlərini deyəndə səni məhv edərlər. Day düşünmürlər ki, səhv edə-edə camaatın lağlağı obyekti olmaqdansa (üzünə risk edib gülməsələr də, mütləq arxanda sənə gülürlər, əmin ol!), qoy səhvini desinlər (fərqi yoxdur, xarakterimizdə səhv, işimizdə səhv, yazımızda səhv və sairə)... Bizdə sağlam tənqidi qəbul etmə mədəniyyəti inkişaf etməyib, etməyəcək də!

Məsələn pinti iş yoldaşının birinə desən ki, sən özünə fikir ver, hamı səndən qaçır Sənə düşmən kəsiləcək, sanki onun pintiliyində sənsən günahkar!

Mövzunun inkişaf etmədiyinə təəssüf edirəm :(

[Pırlanta]

yazaM(?)iram,yataM(?)iram,gedeM(?)irem ve s. sözlər dir M-la yazilair yoxsa orda iki M olmalidir?

[Zarnigar Majnunova]

yazaM(?)iram,yataM(?)iram,gedeM(?)irem ve s. sözlər dir M-la yazilair yoxsa orda iki M olmalidir?

Qrammatik cəhətdən belə yazılış olmamalıdır. Bu danışıq dilidir. Yaza bilmirəm və s. Və ona görə də iki və ya bir "m" olmamalıdır.

[Zarnigar Majnunova]

Eledir,bes menasi nedir?3 soz birlewmesi var,amma menasini bilmirem.

bir tərəfi ayrılıqda işlənməyən söz birləşmələri vardır. məs. çör-çöp, zir-zibil və s. filan-beshmekan da bu qəbildən olan söz birləşməsidir.

Digər söz birləşməsi hansıdır?

[Pırlanta]

Qrammatik cəhətdən belə yazılış olmamalıdır. Bu danışıq dilidir. Yaza bilmirəm və s. Və ona görə də iki və ya bir "m" olmamalıdır.

teşekkür edirem

[Zarnigar Majnunova]

Her kese salam. Azerbaycan dilinin qrammatikasini hansi saytdan yukleye bilerem?

Onceden teshekkurler

[NOIR]

Her kese salam. Azerbaycan dilinin qrammatikasini hansi saytdan yukleye bilerem?

Onceden teshekkurler

http://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-dili/

[Caledonia]

İnsanlar, azərbaycanlılar: "ki" hissəciyi sözlərdən ayrı yazılır:

gəldim ki, səni görüm.

Bilirəm ki, buradasan.

Əminəm ki, yaxşısan. və s.

Yerlik hal şəkilçiləri -da, -də, sözlərə bitişik yazılır. Bu şəkilçilər nəyinsə kimdəsə, haradasa olduğunu bildirir.

Məndə kitab var.

Mənim kitabım səndədir.

Palto şkafdadır.

İştirak ədatları -da, -də sözlərdən ayrı yazılır. Bu ədatlat kiminsə və ya nəyinsə həmçinin iştirakını, varlığını bildirir.

Mən də gələcəm.

Sən də gələcəksən?

Anam dolma da bişirmişdi.

Zaman gəldi də, keçdi də.

Evə gəlib nahar da etdim, dərsimi də oxudum, indi də televizora baxıram.

Çox adama qrammatik səhv tutanda inciyirlər, az qala təhqir kimi qəbul edirlər, deyirlər "ağıllı çıxmısan sən?", amma belə münasibət düzgün deyil.Bu səhvləri düzəltmək lazımdır, dilimiz məhv olub gedir. Danışanda hamı savadsızlıqdan şikayət edir, amma heç kim vəziyyəti düzəltmək üçün heç nə etmir. Vəziyyəti düzəltmək üçün isə hərə özündən başlamalıdır.

[Museyib Elekber]

Çox adama qrammatik səhv tutanda inciyirlər, az qala təhqir kimi qəbul edirlər, deyirlər "ağıllı çıxmısan sən?", amma belə münasibət düzgün deyil.Bu səhvləri düzəltmək lazımdır, dilimiz məhv olub gedir. Danışanda hamı savadsızlıqdan şikayət edir, amma heç kim vəziyyəti düzəltmək üçün heç nə etmir. Vəziyyəti düzəltmək üçün isə hərə özündən başlamalıdır.

Tamamilə raziyam. Mən bu başlığı indiyə qədər görməmişdim. Mən də bacardığım qədər öz köməkliyimi edəcəyəm.

[Zarnigar Majnunova]

http://kayzen.az/blo...zərbaycan-dili/

Çox sağ olun, minnətdaram. Amma mümkünsə bir faylda word və ya pdf formatda varsa, göndərə bilərsinizmi?

[Rza Rzayev]

Etmişdi-Bu sözün belə yazılışı düzgün deyil. Bu ya "etmişdir" olmalıdır və ya "etmiş idi", bu iki sözün arasında da mənaca çox fərq vardır, bu haqda daha sonra yazacağam. Mən, nə üçün "etmişdi" düzgün deyil deyirəm , bunu belə izah edərdim: "-mış" dörd cür yazılan şəkilçi nəqli keçmiş zaman şəkilçisidir, onun ardınca şühudi keçmiş zaman şəkilçisini yəni "-dı 4" qəbul etməsi mümkün deyil , yalnız o halda ola bilər ki , bu idi ilə əvəz olunsun və ayrıca yazılsın.- Yazılış düzgündür. Azərbaycan dilinin qrammatikasında zaman şəkilçilərindən sonra işlənən şəkilçilər var. Bunlardan biri Feilin hekayə formasıdır. O formanı ayrıca "idi" kimi və ya sözə əlavə etməklə "di" kimi işlətmək olar. Etmişdi-keçmiş zaman və Hekayə forması.

[Rza Rzayev]

etdi-(et-sözun kökü+di-Şuhidi keçmiş zamanın şəkilçisi)

etmişdi-(et-sözun kökü+miş-nəqli keçmiş zamanın şəkilçisi+di-feilin hekayə formasının şəkilçisi)

etmişdir - (et-sözun kökü+miş-nəqli keçmiş zamanın şəkilçisi+dır-üçüncü şəxsin təkinin şəkilçisi)

etmiş idi- (et-sözun kökü+miş-nəqli keçmiş zamanın şəkilçisi+idi-feilin hekayə formasının şəkilçisi)

[Rza Rzayev]

yazaM(?)iram,yataM(?)iram,gedeM(?)irem ve s. sözlər dir M-la yazilair yoxsa orda iki M olmalidir?

Qrammatik cəhətdən düzgün yazılış formaları deyil. Yaza bilmirəm, yata bilmirəm, gedə bilmirəm və s. olmalıdır.

[Museyib Elekber]

Etmişdi-Bu sözün belə yazılışı düzgün deyil. Bu ya "etmişdir" olmalıdır və ya "etmiş idi", bu iki sözün arasında da mənaca çox fərq vardır, bu haqda daha sonra yazacağam. Mən, nə üçün "etmişdi" düzgün deyil deyirəm , bunu belə izah edərdim: "-mış" dörd cür yazılan şəkilçi nəqli keçmiş zaman şəkilçisidir, onun ardınca şühudi keçmiş zaman şəkilçisini yəni "-dı 4" qəbul etməsi mümkün deyil , yalnız o halda ola bilər ki , bu idi ilə əvəz olunsun və ayrıca yazılsın.- Yazılış düzgündür. Azərbaycan dilinin qrammatikasında zaman şəkilçilərindən sonra işlənən şəkilçilər var. Bunlardan biri Feilin hekayə formasıdır. O formanı ayrıca "idi" kimi və ya sözə əlavə etməklə "di" kimi işlətmək olar. Etmişdi-keçmiş zaman və Hekayə forması.

İcazə verin iradımı bildirim. İdi hissəciyi qısa formada belə yazılır və burada heç bir səhv yoxdur. Yəni şəkilçi formasına keçir: -dı⁴

Edited December 6, 2012 by Museyib Elekber

[Rza Rzayev]

İcazə verin iradımı bildirim. İdi hissəciyi qısa formada belə yazılır və burada heç bir səhv yoxdur. Yəni şəkilçi formasına keçir: -dı⁴

Təbii. Mən də xanımın fikirində yalnışlıq olduğuna görə düzəltmişdim.

[Rza Rzayev]

Mənim də sizlərlə müzakirə edəcək bir mövzum var. Əgər dilimizdə xarici dildə olan bir sözün əvəzedicisi varsa həmin xarici sözləri nitqimizdə istifadə etməyimiz nə dərəcədə düzgündür?

:

[Museyib Elekber]

Mənim də sizlərlə müzakirə edəcək bir mövzum var. Əgər dilimizdə xarici dildə olan bir sözün əvəzedicisi varsa həmin xarici sözləri nitqimizdə istifadə etməyimiz nə dərəcədə düzgündür?

:

Mənim yanaşma tərzim belədir: elə sözlər var ki, onlar cəmiyyətdə özünə müəyyən hüquq qazanıb və onu süni şəkildə əvəzləmək məntiqsizdir. Məsələn, "maqnit" sözünü "ahənrüba" kimi əvəzləmək məncə yersizdir. Eləcə də "kompas"-"qiblənüma" və s. Hər şeydən əvvəl bunlar da öz sözlərimiz deyil. Elə sözlər də var ki, əvəzlənməyə uyğundur, sadəcə düzgün ifadə seçilməlidir. Məsələn, "svetofor" sözünü "işıqfor" kimi əvəzləmək çox uğursuz olub.

Edited December 6, 2012 by Museyib Elekber

[Qazaxli]

"sərhəd keçmə" bir yazılır, yoxsa ayrı?

[Museyib Elekber]

"sərhəd keçmə" bir yazılır, yoxsa ayrı?

Bitişik yazılması üçün heç bir əsas görmürəm, çünki bu, sadəcə, söz birləşməsidir, mürəkkəb söz deyil.

[NOIR]

Çox sağ olun, minnətdaram. Amma mümkünsə bir faylda word və ya pdf formatda varsa, göndərə bilərsinizmi?

LS-ə yazaram, xanım Zerishka ))

[patrik3]

salam,mene chox marahlidi shekerbura ve gogal rus dilinde neje terjyume olur?

[Zarnigar Majnunova]

son zamanlar ən çox diqqətimi cəlb edən televiziya (vvəl ANS, indi də Xəzər TV) danışığındakı qüsur "qəza" əvəzinə "qəzza" deyilməsidir. Qəzza yer adıdır axı :)

[shahla85]

menMene, zehmet olmasa, dilimizde vergulun yerinden danishan bir maqele verin. Ya da internetden link.

Meger, bizde yer zerfinden sonra vergul qoyulur? Ingilis ve rus dilinde var. Menim ish yoldashlarim deyirlerki bizde de var. eledi?

[Mephisto]

"sərhəd keçmə" bir yazılır, yoxsa ayrı?

bitişik

Bitişik yazılması üçün heç bir əsas görmürəm, çünki bu, sadəcə, söz birləşməsidir, mürəkkəb söz deyil.

əsas çoxdur. iki sadə söz birlikdə bir mürəkkəb sözü əmələ gətirib, mürəkkəb sözün özü də isimdir - sərhədkeçmə.

Buna misallar çoxdur - ayaqaçma, xınayaxdı, avazvermə, mərkəzəyönəlmə, mərkəzəqaçma təcili (fizikada termin) və s.

[Museyib Elekber]

bitişik

əsas çoxdur. iki sadə söz birlikdə bir mürəkkəb sözü əmələ gətirib, mürəkkəb sözün özü də isimdir - sərhədkeçmə.

Buna misallar çoxdur - ayaqaçma, xınayaxdı, avazvermə, mərkəzəyönəlmə, mərkəzəqaçma təcili (fizikada termin) və s.

Ola bilsin ki, mürəkkəb söz kimi belə söz var, amma indiyə qədər qabağıma çıxmayıb. Mən onun mürəkkəb söz olmadığını nəzərdə tutub demişdim. Əgər mürəkkəb sözdürsə, bitişik yazılmalıdır. Göstərdiyiniz nümunələr düzgündür, amma sırf bu sözü dəqiq bilmirəm.

[Museyib Elekber]

menMene, zehmet olmasa, dilimizde vergulun yerinden danishan bir maqele verin. Ya da internetden link.

Meger, bizde yer zerfinden sonra vergul qoyulur? Ingilis ve rus dilinde var. Menim ish yoldashlarim deyirlerki bizde de var. eledi?

Orta məktəbdə keçdiyimə görə yer zərfindən sonra vergül qoyulmur. Məsələn, mən kəndə gedirəm."Kəndə" sözü yer zərfidir. Güman edirəm ki, nəzərdə tutduğunuz budur.

Təəssüf ki, bu barədə bildiyim bir məqalə yoxdur.

[shahla85]

Meselen:

Orta məktəbdə keçdiyimə görə yer zərfindən sonra vergül qoyulmur. Məsələn, mən kəndə gedirəm."Kəndə" sözü yer zərfidir. Güman edirəm ki, nəzərdə tutduğunuz budur.

Təəssüf ki, bu barədə bildiyim bir məqalə yoxdur.

cox sagolun. mence de, yoxdur.

[Caledonia]

ki hissəciyindən sonra mütləq vergül qoyulur.

Bilirəm ki, evdəsən. Gördüm ki, gəlmisən.

Xitablardan sonra və əvvəl vergül qoyulur:

Ana, mənə su ver. (ana - xitabdır)

Xahiş edirəm, ana, mənə su ver. (xitab ortada işlənib, əvvəl və sonra vergül qoyulur)

Su ver mənə, ana. (xitab sondadır, ondan əvvəl vergüldür)

lakin, amma, ancaq sözlərindən əvvəl və sonra vergül qoyulur:

evə gəldim, amma, səni görmədim

gördüm, lakin, götürə bilmədim

qaydaları bilirəm, ancaq, əməl etmirəm.

Cümlədə sadalanan və eyni nitq hissəsinə aid olan cümlə üzvləri arasında vergül qoyulur.

almalar qırmızı, sarı, yaşıl rəngdədirlər.

Müəllim sinfə girdi, salamlaşdı, oturdu.

hava gah tutuldu, gah açıldı, gah da yağış yağdı.

P.S. arada çalışaram yenə yazım.

[Museyib Elekber]

lakin, amma, ancaq sözlərindən əvvəl və sonra vergül qoyulur:

evə gəldim, amma, səni görmədim

gördüm, lakin, götürə bilmədim

qaydaları bilirəm, ancaq, əməl etmirəm.

Sonra vergül qoyulmur. Yəni biz keçdiyimiz vaxt belə idi, indi dəyişibsə, bilmirəm.

Qaydaları bilirəm, ancaq əməl etmirəm.

Felin şərt şəklindən sonra vergül qoyulur.

Gəlmək istəsən, mənə bildir.

Modal sözlərdən əvvəl və sonra vergül qoyulur.

Bu gün, ümumiyyətlə, heç kim gəlməyəcək.

Deməli, sən də belə fikirləşirsən.

Hava qaralmışdı, demək olar ki.

[Zarnigar Majnunova]

menMene, zehmet olmasa, dilimizde vergulun yerinden danishan bir maqele verin. Ya da internetden link.

Meger, bizde yer zerfinden sonra vergul qoyulur? Ingilis ve rus dilinde var. Menim ish yoldashlarim deyirlerki bizde de var. eledi?

http://az.wikipedia.org/wiki/Verg%C3%BCl

Vergül (,) – sözləri, birləşmələri və cümlələri sərhədləndirmək üçün işlədilən durğu işarəsidir. Bu işarədən aşağıdakı məqamlarda istifadə olunur:

a) cümlənin həmcins üzvləri və sadalanan sözlər arasında. Məs.: Nizaminin, Füzulinin, Vaqifın;

B) tabeli və tabesiz mürəkkəb cümlələrin komponentləri arasında. Məs.: gələn gəldi, gedən getdi;

c) Cümlələrdə əlavə və xüsusiləş-mələri ayırmaq üçün. Məs.: süfrəyə bal qoyuldu, əsl beçə balı;

ç) Cümlə üzvləri ilə qrammatik cəhətdən bağlanmayan sözləri (ara sözü, xitab, nida, təsdiq, inkar sözləri) ayırmaq üçün. Məs.: O, əlbəttə, mən Cəmili deyirəm hələ özünə gəlməyib.

d) "O" və "Bu" əvəzliklərindən sonra (əgər həmin əvəzliklər işarə və ya istiqamət bildirirsə, onlardan vergül qoyulmur)

[Zarnigar Majnunova]

Mənim də sizlərlə müzakirə edəcək bir mövzum var. Əgər dilimizdə xarici dildə olan bir sözün əvəzedicisi varsa həmin xarici sözləri nitqimizdə istifadə etməyimiz nə dərəcədə düzgündür?

:

Əslində həmin sözün öz dilimizdə əvəzedicisi varsa, həmin söz öz dilimizdə yazılmalıdır.

[shahla85]

Sualimi cavablandiranlar, cox sagolun.

[Rza Rzayev]

Yadıma bir məsələ düşdü. Məktəb vaxtı bir mübahisəli cümlə var idi ki, müəllimlərin çoxu onu sintaktik təhlil etməkdə cətinlik çəkirdilər. Cümlə aşağıdakı kimi idi;

Oxumuyanı tənbəl adlandırırlar.

Bu barədə sizin də fikirləriniz maraqlı olar mənim üçün.

[Museyib Elekber]

Yadıma bir məsələ düşdü. Məktəb vaxtı bir mübahisəli cümlə var idi ki, müəllimlərin çoxu onu sintaktik təhlil etməkdə cətinlik çəkirdilər. Cümlə aşağıdakı kimi idi;

Oxumuyanı tənbəl adlandırırlar.

Bu barədə sizin də fikirləriniz maraqlı olar mənim üçün.

Xəbər əsasında formalaşmış təktərkibli cümlədir və ümumi şəxsli tipinə aiddir.

adlandırırlar-feli xəbər

tənbəl-zərflik (tərzi-hərəkət zərfliyi)

oxumayanı-tamamlıq

Bu cümlələrdə mübtəda olmur.

[Museyib Elekber]

"O" və "bu" şəxs əvəzliklərindən sonra iki halda vergül qoyulmur:

Onlardan sonra:

1) feli xəbər gəldikdə. Məsələn, o oxuyur.

2) başqa şəxs əvəzliyi gəldikdə: Məsələn: o məni gördü.

Qeyd: bunlar orta məktəbdə keçdiyim vaxtlarda qəbul olunmuş qaydalardır. İndiki dəyişikliklərdən xəbərim yoxdur (əgər varsa).

[Qazaxli]

Bitişik yazılması üçün heç bir əsas görmürəm, çünki bu, sadəcə, söz birləşməsidir, mürəkkəb söz deyil.

bitişik

əsas çoxdur. iki sadə söz birlikdə bir mürəkkəb sözü əmələ gətirib, mürəkkəb sözün özü də isimdir - sərhədkeçmə.

Buna misallar çoxdur - ayaqaçma, xınayaxdı, avazvermə, mərkəzəyönəlmə, mərkəzəqaçma təcili (fizikada termin) və s.

Mən bu sözü "sərhədkeçmə məntəqəsi" və "sərhədkeçmə pozuntusu" söz birləşmələrində istifadə etmək istəyirdim.

Demək, bitişik yazım? Ok.

lakin, amma, ancaq sözlərindən əvvəl və sonra vergül qoyulur:

gördüm, lakin, götürə bilmədim

Həmişə hesab etmişəm ki, "lakin" sözündən sonra vergül qoyulmur. Məlumatınız dəqiqdir?)

[Rza Rzayev]

Mən bu sözü "sərhədkeçmə məntəqəsi" və "sərhədkeçmə pozuntusu" söz birləşmələrində istifadə etmək istəyirdim.

Demək, bitişik yazım? Ok.

Həmişə hesab etmişəm ki, "lakin" sözündən sonra vergül qoyulmur. Məlumatınız dəqiqdir?)

amma, ancaq və lakin sözlərindən əvvəl vergül işarəsi qoyulur, sonra yox.