Jump to content
  • Откройте аккаунт на Диспуте за 5 минут

    Продаете недвижимость, машину, телефон, одежду?  Тысячи  просмотров ежедневно на dispute.az  помогут вам. Бесплатная доска обьявлений.

Milli Azərbaycan ədəbiyyatı


Recommended Posts

BAKIDA VERİLƏN "HƏQAİQ" JURNALININ 3-CÜ NÖMRƏSİNDƏ KÜLLİYATİ SƏDİDƏN NƏQLƏN DƏRC EDİLMİŞ BİR QƏZƏLƏ NƏZİRƏ



Təni-adəmi şərifəst benani-adəmiyyət

Nə həmin kəmalü fəzləst nişani-adəmiyyət

Əgər adəmi benitqəstü və beləhnü sovfi-dilkəş

Çe miyanəyi-qramafon, çe miyani-adəmiyyət

Xüruşü pilov fisincan, xung abi-qəndü fincan

Heyvan xəbər nədarəd zixxəvni-adəmiyyət

Betəbiət adəmi şo peyi səfk xuni-ixvan

Rəgü xuni adəmixur bedəhani-adəmiyyət

Əgər in dərəndə xun nəbəvəd çe san təvan kərd

Həmə əmri-cindəbazi bezəbani-adəmiyyət

Güzərani fələ didi ... tu sual kon, ziqeyrət

Bedər ay ta bini-güzərani-adəmiyyət.

Link to comment
Share on other sites

  • Replies 422
  • Created
  • Last Reply

BAKI PƏHLƏVANLARINA


Könlüm bulanır küçədə cövlanını görcək,

Nitqim tutulur hərzəvü hədyanını görcək.



Canım üzülür əldəki qalxanına baxcaq,

Qəlbim alışır beldəki patranını görcək.



Baxdıqca revolverinə əndamım olur süst,

Bağrım yarılır xəncəri-bürranını görcək.



Təfriq edəməm: məstmi, hüşyarmısan sən,--

Məstanərəviş, məşyi-pərişanını görcək.



Düşdün lotuluq məşqinə, islama uyuşma,

Öldür nerədə olsa müsəlmanını görcək.



Qoy börkünü kəc qaşının üstündə, fırılda

Kəndin kimi bir lotiyi-meydanını görcək.



Məst ol gecə-gündüz, nə bilim, yat nerələrdə,

Yum gözlərini xaneyi-viranını görcək.
Əmrədlər ilə keyfıni çək bağda, çəməndə,

Bir baxma da ətfali-ciyərqanını görcək.



Gah "iskoroxod" çəkmə, gəhi gey "lakoronni",

Vellən gecə-gündüzdə xuramanını görcək,



Var-yoxunu sərf eylə barişnalara, ancaq

Söy həmsəri-məzlumeyi-nalanını görcək.



Gül, gül ki, cavansan,

Əyyaşi-cahansan,

Sərxoşlara cansan!

Vaxta ki, qocaldın,

Rişi döşə saldın,

Pis günlərə qaldın

Onda biləcəksən!....

Link to comment
Share on other sites

BARIŞNALARA DAİR


Ey gül, nə əcəb silsileyi-müşki-tərin var,

Ahu nəzərin var!

Vey sərv, nə xoş can alıcı qəmzələrin var,

Həm işvələrin var!

Aldatdı cavanlarımızı nazü kirişmin,

Firuzeyi-çeşmin!

Xurmayı saçında nə bəla təlxi-bərin var,

Zəhrin, şəkərin var!

Başdan ayağa şəhd kimi safsən, ey şux,

Şəffafsan, ey şux!

Amma məkəsi-nəhl kimi niştərin var,

İncə kəmərin var.

Əbnayi-vətən vəqf eyləyir vəslinə canın,

Həm ruhi-rəvanın,

Hətta qocalardan da neçə bəxtəvərin var,

Yaxşı xəbərin var.

Etdin saçını "qufravat," vurdun üzə "rumyan" --

Cövlan elə, cövlan!

Bir ev nə münasib sənə, hər evdə yerin var,

Hər yerdə ərin var.

Ancaq demə tacirlərə eşqin əsər etdi,

Divanəsər etdi.
Amillərə tüccardan artıq əsərin var,

Fəthin, zəfərin var.

Məktəblilər içrə deyil az söhbəti-ruyin,

Keyfiyyəti-muyin.

Dərsi-qəmi-eşqin oxuyan min nəfərin var,

Aşiftələrin var.

Qafqazlı müsəlmanlar edərsə səni qaib,

Fikr etmə əcaib.

İranlı müsəlmanları tək əbdi-dərin var,

Min dərbədərin var.

Xud sanma ki, meyxanədə çoxdur sənə üşşaq,

Didarına müştaq.

Məsciddə dəxi bir neçə xuninciyərin var,

Şuridəsərin var.

Bilməm nə füsun eylədin, ey fitneyi-əyyam,

Uydu sənə islam?!

Hər şəhrdə, hər bəldədə bəs cansüpərin var,

Dildadələrin var.

Aşiq arayıb aləmi seyr eylədin amma,

Xeyr eylədin amma,

Bir zövci-həlal ilə dolaşsan zərərin var,

Xovfin, xətərin var.
Hər xami-təmə aşiq ilə ülfətin olmaz,

Ünsiyyətin olmaz;

Varın yox edən sərxoşa əvvəl nəzərin var,

Sonra həzərin var.

Gövhər saçılır, zər saçılır yar yolunda,

Dildar yolunda.

Ey bəhr, sanırsan sənin ancaq gühərin var?

Vey kan, zərin var?

Hop-hop, demə bixud ki, mən uydum о nigarə,

Bax əhli-diyarə.

Ey qafil, özündən sənin ancaq xəbərin var!

Xunabi-tərin var,

Dərdin, kədərin var,

Çox dərdi-sərin var,

Bu köhnə başında

Tazə xəbərin var.



Millət belə batdı,

Ümmət ilə yatdı.

Xud, söylə, ay axmaq?

Daşı kim oyatdı?

Dinmə, xətərin var!

Link to comment
Share on other sites

BƏNZƏTMƏ


Sonya, ey dilbəri-pakizə-əda!

Sənə bu Naqdı bəyin canı fəda!

Aşiq oldum о zamandan ki, sana,

Hər nə hökm eylədin, ey mahliqa,

Etmədim onda təxəllüf əbəda,

Diləyin oldu məramınca rəva....

"Gözəlim, şimdi nədir fərmanın?

Canı qurban sənə bu nalanın!"



Sənəmim, laləruxum, gülbədənim,

Mələyim, sərvqəddim, simtənim,

Ey fərəhbəxş dili-pürmühənim,

Söylə, aya, günahım noldu mənim,

Qarğalar məskəni oldu çəmənim?!

Keçdi əğyar əlinə yasəmənim?

El bütün oldu bu gün tənəzənim?

"Gözəlim, şimdi nədir fərmanın?

Canı qurban sənə bu nalanın?"



Та dedin tabei-fərman ol, oldum,

Hüsnümə valehü heyran ol, oldum,

Nazənin canıma qurban ol, oldum,

Eşqdə xanəsi viran ol, oldum,
Qapıma əcz ilə dərban ol, oldum,

Aqibət müstəhəqi-nan ol, oldum,

"Gözəlim, şimdi nədir fərmanın?

Canı qurban sənə bu nalanın!"



Dil о gündən ki, düçar oldu sənə,

Bir yazıq aşiqi-zar oldu sənə,

Uydu, bisəbrü qərar oldu sənə,

Var-yoxum ta ki, nisar oldu sənə,

Bir də baxmaq mənə ar oldu sənə,

Başqa bir cəzbəli yar oldu sənə,

"Gözəlim, şimdi nədir fərmanın?

Canı qurban sənə bu nalanın!"

Əmr qıldın mənə, şeyda ol, oldum,

Eşqdə bisərü pa ol, oldum,

Yəni sərdadeyi-sevda ol, oldum,

Tərk namusa mühəyya ol, oldum,

Şənini at çölə, risva ol, oldum,

Nəzəri-xəlqdə ədna ol, oldum,

"Gözəlim, şimdi nədir fərmanın?

Canı qurban sənə bu nalanın!"
Söylədin hörmətini at, atdım,

Malını, sərvətini at, atdım,

Əhlini, külfətini at, atdım,

Qövmünü, millətini at, atdım,

Cümlə heysiyyətini at, atdım,

Müxtəsər, qeyrətini at, atdım,

"Gözəlim, şimdi nədir fərmanın?

Canı qurban sənə bu nalanın!"



Mənə aid bütün irsi-pədərim -

Əkinim, mülküm, evim, bumü bərim

Nə zaman getdi isə yox xəbərim,

Səndə idi mənim ancaq nəzərim,

Həp sənə oldu fəda simü zərim,

Qalmadı yanmağa bir parça tirim,

"Gözəlim, şimdi nədir fərmanın?

Canı qurban sənə bu nalanın!"



Mənə əvvəlcə özün yar oldun,

Sevdiyimsən, deyə, dildar oldun,

Məst ikən mən hələ, huşyar oldun,

Başqa bir fikrə həvəskar oldun,

Cümlə maəmləkimə nar oldun,

Məni yox etdin, özün var oldun,

"Gözəlim, şimdi nədir fərmanın?
Canı qurban sənə bu nalanın!"



Leyk mən bunca fəlakətlə yenə

Varam əvvəlki sədaqətlə yenə,

Durmuşam eyni iradətlə yenə,

Baxıram kuyinə həsrətlə yenə,

Mümkün olduqca bu halətlə yenə

Sürərəm ömrümü qəflətlə yenə,

Agah olmam bu rəzalətlə yenə,

"Gözəlim, şimdi nədir fərmanın?

Canı qurban sənə bu nalanın!"



Çünki biz taifə əhli-kərəmiz,

Mərəzi-eşqdə sabitqədəmiz,

Zadəganız, həpimiz möhtərəmiz,

Eşq meydanına yeksər həşəmiz,

Dinü dildadeyi-zibasənəmiz,

İşbu vəch ilə səzayi-ədəmiz....

"Gözəlim, şimdi nədir fərmanın?

Canı qurban sənə bu nalanın!"

Link to comment
Share on other sites

BƏRƏKALLAH


Sən beləsənmiş, balam, ay bərəkallah sənə!

Fisq imiş əmrin tamam, ay bərəkallah sənə!



Doğru imiş, şairin olmaz imiş məzhəbi,

Kafir olurmuş bütün mirzələrin əğləbi,

Ləğvü əbəs mətləbi, ləhvü ləəb məşrəbi,

Şuğlü qəzet, telqram, ay bərəkallah sənə!



Ay adama oxşamaz, bir üzünə baxsana!

Bomboz olub saqqalın, rəngü həna yaxsana!

Mömin olub, bir üzük barmağına taxsana!

Та ki, desin xasü am: ay bərəkallah sənə!



Yox xəbərin, binəva, hiç özündən sənin,

Lap malaqanlıq yağır girdə üzündən sənin,

Doğrusu, mən ürkmüşəm bəzi sözündən sənin....

Vermərəm artıq salam, ay bərəkallah sənə!
Heyf qapanmış sənin dideyi-həqbinlərin,

Mənzilinə yığmısan partretin cinlərin,

Gözlərinə çarpmayir yoxsa bu bidinlərin

Surəti hər sübhü şam, ay bərəkallah sənə!



Əqlin azıb, ay yazıq, boşlamısan karını,

Cümlə dəyişdirmisən kürkünü, paltarını,

Çəkmə, qaloş geymisən, pozmusan ətvarını,

"Felükə felülhəram", ay bərəkallah sənə!

Ağzına olsun qadam, ay bərəkallah sənə!

Link to comment
Share on other sites

BİLMƏM NƏ GÖRÜBDÜR BİZİM OĞLAN OXUMAQDAN


Bilməm nə görübdür bizim oğlan oxumaqdan?

Dəng oldu qulağım.

Jurnal, qəzetə, hərzəvü hədyan oxumaqdan

Incəldi uşağım.

Ağlın aparıb bəs ki, baxır gündə qarayə,

Ya rəb, nə həmaqət!

Söz etməz əsər, çarə qalıb indi duayə,

Tədbir elə, övrət!

Lənət sənə, ifritə, sənindir bu cəhalət,

Etdin nə xəyanət!

Səndən törənibdir bizim evdə belə bidət.

Ey mayeyi-hiylət!

Tutsun çörəyim gözlərinin ağü qarasın,

Ey həmsəri-bədxah!

Haşa, oda yaxmaz ana istəkli balasın,

Kəssin səni allah!

Bu tifli oxutmaqla etdin məni tərğib,

Həp eylədin iğva.

İndi nədi fikrin? İşimiz oldu bu tərkib,

Yox çarəsi əsla.

Heyhat ki, tədbir ola bu xanəxərabə,

Zail olub əqli.
Dərsə, qəzetə, məktəbə, jurnala, kitabə

Mail olub əqli.

Yıxdın evimi, eylədin övladımı zaye,

İş keçdi məhəldən.

Mən anlamaram elm nədir, ya ki sənaye,

Zarəm bu əməldən!

İstərdim о da mən kimi bir hörmətə çatsın,

Azadə dolansın;

Та qol gücünə malik olub şöhrətə çatsın,

Dünyadə dolansın;

Bir vəqtdir indi ki, olub Rüstəmi-dövran,

Bir ad qazanaydı;

Qarətlər edib ta ki, tapaydı sərü saman,

Bir şey də qanaydı.

Puç eylədin, övrət, bu gözəl, sadə cavanı!

Dilbilməz oğul, vay!

Rəngi saralıb, qalmayıb əsla yarı canı,

Bir gülməz oğul, vay!

Ay, naxələf oğlum, nə yaman məşqə düşübsən,

Ey kaş, usanaydın!

Quldurluğa yox, elmə tərəf eşqə düşübsən,

Bu qübhü qanaydın!

Ey nuri-düçeşmim, oxumaqdan həzər eylə,
Saleh vələd ol, gəl!

At min, hünər öyrəş, məni də bəxtəvər eylə,

İşdə bələd ol, gəl!

Bəsdir oxudun, az qala canın tələf oldu,

Bu kardən əl çək!

Yazmaq, oxumaq, başına əngəl-kələf oldu,

Əşardən əl çək!

Min elm oxuyub söz biləsən hörmətin olmaz

Bu dari-cəhanda;

Söz bəhrinə gövhər olasan qiymətin olmaz

Xasə bu zəmanda.

Yox, yox, baxıram fıkrinə, səndən oğul olmaz,

Canın bəcəhənnəm!

Mırt-mırt oxumaqdan, kişi, bir qan ki, pul olmaz!

Mırtılda dəmadəm,

Qıl elm fərahəm,

Ol qüssəyə həmdəm;

Ömrün olacaq kəm;

Düşmən sənə aləm!....

Link to comment
Share on other sites

BİMƏRHƏMƏT ƏYANLARINA ŞÜKR, XUDAYA!


Bimərhəmət əyanlarına şükr, xudaya!

Bu sahibi-milyanlarına şükr, xudaya!



Millət qəminə baxmayan ənzari-kərəmlə

İyşani-zəvi-şanlarına şükr, xudaya!



İş bilməyən ancaq yemək-içməkdən əlavə,

Bu canlı dəyirmanlarına şükr, xudaya!



Bidadi-bəradərlə olan qanına qəltan

Qafqazdakı qurbanlarına şükr, xudaya!



Xassə Bakı şəhrində, о şöhrətli məkanda

Dərya tək axan qanlarına şükr, xudaya!



Xunxar olan əfradi-bəni-növünə daim

Bu vəhşiyü ğərranlarına şükr, xudaya!



Qurd isə, şəğal isə biyabanda olurdu,

Şəhr içrə bu heyvanlarına şükr, xudaya!
Gözlənməyən ədnalığın icadına ciddən

Himmət edən insanlarına şükr, xudaya!



Həmmamdə övrətlərə quldurluq edən bu

Qeyrətli müsəlmanlarına şükr, xudaya!



Sakit oturan boylə cinayətlərə qarşı

Bu sahibi-vicdanlarına şükr, xudaya!



Bilməm nə zaman qəhrin edər aləmi bərbad?!

Səbr etdiyin avanlarına şükr, xudaya!



Həll olmadı könlümdəki nisgilli müəmma....

Təcdid edirəm mətləi, mabədi var əmma....

Link to comment
Share on other sites

BİR BƏHANƏ ƏLDƏ ÜNVAN ETMƏLİ BUNDAN SORA


Bir bəhanə əldə ünvan etməli bundan sora

Büsbütün məxluqə elan etməli bundan sora!



Nov üsulun şərə bərəks olduğun izah edib,

Köhnəni tətbiqi-quran etməli bundan sora!



Xasə bu jurnal, qəzet əmrində bir fitva tapıb,

Sədd rahi-nəşri-irfan etməli bundan sora!



Boylə iş, bunca qəzet, bunca mazet olmaz, canim!

Bunları məhkumi-bütlan etməli bundan sora!



Din gedir, məzhəb gedir, qədri itir mollaların,

Çareyi-əmri-müsəlman etməli bundan sora!



Hər yetən kəndin mühərrir ədd edib min söz yazır,

Bunları mətrudi-övtan etməli bundan sora!



Kəsməli hər növ ilə olsa nüfuzun, hörmətin,

Sərbəsər avareyi-nan etməli bundan sora!
Cırmalı dəftərlərin, sındirmalı çernil qabın,

Fikri tərvici-qələmdan etməli bundan sora!



Mümkün olsa lap kökündən qaldırıb bir zənn ilə

Cümlə mətbuatı viran etməli bundan sora!



Siyyəma, şairləri hökmən və hötmən zor ilə

Xaric-əz-islamü iman etməli bundan sora!



Müxtəsər, hər kim ki, gördün fəhmi var, bir söz qanır, --

Küfr ilə məşhuri-dövran etməli bundan sora!



Arqadaşlar, ələman, gəl tez verib də əl-ələ,

Həm bu yolda əhdü-peyman etməli bundan sora!





Aid olmur indi bunlardan bizə bir mənfəət,

Pul verərlərsə, müsəlman etməli bundan sora!

Link to comment
Share on other sites

BİR DƏSTƏ GÜL


İranlı deyir ki, ədl ilə dad olsun,

Osmanlı deyir ki, millət azad olsun,

Zahid nə deyir? Deyir ki, qarnım dolsun,

İranlı da, Osmanlı da bərbad olsun!



Tacir arayır ki, bir ticarət yapsın,

Amil çalışır bu yolda xidmət yapsın,

İş mollalarındır ki, çalsın-çapsın,

Yatsın, dursun, qüsli-cənabət yapsın.



Jurnal, qəzetə çıxır ki, millət oxusun,

Hər bir əsərindən alsın ibrət, oxusun,

Rusca oxumuşlara bu iş ar gəlir,

Derlər, bunu qoy qarə cəmaət oxusun.



Zənn etmə ki, zikrə, səcdəyə dalmaq üçün

Zahid yüyürür məscidə əcr almaq üçün,

Dün çaldığı səccadəyi satmış da yemiş,

İndi yüyürür əlavəsin çalmaq üçün.

Link to comment
Share on other sites

BİZƏ NƏ?


Gər bu il xəlqi təbah etdi giranlıq, bizə nə?!

Tapmayır ac-yalavaclar güzəranlıq, bizə nə?!



Biz məgər aclara vəqf eyləmişik malımızı,

Та ki, hər müstəhəqə bəzl edək əmvalımızı?

Biz müraat edərik ancaq öz əhvalımızı,

Daima bəsləyərik naz ilə ətfalımızı.

Atasız tiflləri basdı boranlıq, bizə nə?!

Tapmayır ac-yalavaclar güzəranlıq, bizə nə?!



Bu da sözdürmü, qazandıqlarımız parələri

Hey verək boğmalasın Zəngəzur avarələri?

Bizlərə dəxli nədir -- yoxdur əgər çarələri?

Qoy ağarsın füqəra gözlərinin qarələri!

Çəksin onlar gecə-gündüz nigəranlıq, bizə nə?!

Tapmayır ac-yalavaclar güzəranlıq, bizə nə?!



Boşla, ay Molla dayı, sən də bizi çəkmə zora!

Biz sənin hiylən ilə düşmərik əsla bu tora!

Baxmarıq guşeyi-çeşm ilə daha Zəngəzura!

Qarlı dağlarda soyuqdan ölənin canı gora!

Olmadı qismət о bədbəxtə aranlıq, bizə nə?!
Tapmayır ac-yalavaclar güzəranlıq, bizə nə?!



Bizə göstərmə, əzizim, о qəm oylaqlarını,

Yazda çox gəzmişik al güllər açan dağlarını,

Yığmışıq dəhyekini, boşlamışıq bağlarını,

Qış üçün xoşlamışıq Tiflis oyuncaqlarını....

Çulğayıb Zəngəzuru indi boranlıq, bizə nə?!

Tapmayır ac-yalavaclar güzəranlıq, bizə nə?!



Hələlik tullamışıq xaneyi-viranələri,

Dolanıb kişvəri-Tiflisdə kaşanələri

Tapdıq axır Lizalar tək neçə cananələri,

Çilçıraqlarla işıqlandırırıq xanələri,

Zalxalar daxmasına çökdü qaranlıq, bizə nə?!

Tapmayır ac-yalavaclar güzəranlıq, bizə nə?!

Link to comment
Share on other sites

BURA SAY!


Cəmaət:



-- Zilli-Sultan, bura say döydürüb aldıqlarını!

Söyüb aldıqlarını, söydürüb aldıqlarını!



Zilli-Sultan:



-- Tövbə, əttövbə xəta rahinə getdiklərimə!

Bilib etdiklərimə, bilməyib etdiklərimə!



Cəmaət:



-- Sən ki, Avropada idin, niyə yorta-yüyürə

Cumdun İrana, bu viranədə düşdün də girə,

Saldın axır öz əlinlə özünü ağzıbirə?

Vec bitirməz sənə, dönmə dəxi daşə, dəmirə,

Boş danışma, bura say qapdırıb aldıqlarını!

Çapıb aldıqlarını, çapdırıb aldıqlarını!



Zilli-Sultan:



-- Tövbə, əttövbə xəta rəhinə getdiklərimə!

Bilib etdiklərimə, bilməyib etdiklərimə!
Cəmaət:



-- Birbəbir yadına sal cümlə unutduqlarını,

Millətin qanın alıb şişəyə tutduqlarını,

Qış üçün axtalayıb yayda qurutduqlarını,

Gözlərin kəllənə də çıxsa, qus udduqlarını!

Boş danışma, bura say öldürüb aldıqlarını!

Bölüb aldıqlarını, böldürüb aldıqlarını!



Zilli-Sultan:



-- Tövbə, əttövbə xəta rahinə getdiklərimə!

Bilib etdiklərimə, bilməyib etdiklərimə!



Cəmaət:



-- Əlli il ölkədə vurmuşdun, a zalım, işini,

Sən ki, hazır eləmişdin çiyini, bişmişini,

Təməin indi nədir ya qıcıdırsan dişini?

Aç belindən dəxi şəmşiri-müzəffərkeşini!

Boş danışma, bura say satdırıb aldıqlarını!

Atıb aldıqlarını, atdırıb aldıqlarını!
Zilli-Sultan:



-- Tövbə, əttövbə xəta rahinə getdiklərimə!

Bilib etdiklərimə, bilməyib etdiklərimə!



Cəmaət:



-- Əhli-İranı uşaqdır deyə saldız beşiyə

Ki, məbada ayılıb ağlaya, durduz keşiyə,

Taki, açdı gözün iranlı, soxulduz deşiyə,

İş çətinləşdi, daduş, yığdığını çək eşiyə!

Boş danışma, bura say asdırıb aldıqlarını!

Basıb aldıqlarını, basdırıb aldıqlarını!



Zilli-Sultan:



-- Tövbə, əttövbə xəta rahinə getdiklərimə!

Bilib etdiklərimə, bilməyib etdiklərimə!

Link to comment
Share on other sites

BƏSDİR, BU QƏDƏR BAŞLAMA FƏRYADƏ, ƏKİNÇİ!


Bəsdir, bu qədər başlama fəryadə, əkinçi!

Qoyma özünü tülkülüyə, adə, əkinçi!



Bir üzrlə hər gündə gəlib durma qapımda,

Yalvarma mənə, boynunu kəc burma qapımda,

Gahi başına, gah döşünə vurma qapımda,

Ləğv olma, ədəb gözlə bu məvadə, əkinçi!

Lal ol, a gədə, başlama fəryadə, əkinçi!



Xoş keçmədi il çöllüyə, dehqanə, nə borcum?

Yağmadı yağış, bitmədi bir danə, nə borcum?

Əsdi qara yel çəltiyə, bostanə, nə borcum?

Getdi mənə nə fəhləliyin badə, əkinçi?!

Lağ-lağ danışıb başlama fəryadə, əkinçi!



Aldı dolu əldən sərü samanını, neylim?

Yainki çəyirtkə yedi bostanını, neylim?

Verdin keçən il borcuna yorğanını neylim?

Ol indi palaz satmağa amadə, əkinçi!

Lal ol, a balam, başlama fəryadə, əkinçi!
Söz açma mənə сох çalışıb, az yeməyindən,

Canın bəcəhənnəm ki, ölürsən, deməyindən!

Mən gözləmənəm, buğda çıxar, ver bəbəyindən!

Çəltik də gətir, аrpа da, buğda da, əkinçi!

Yoxsa soyaram lap dərini, adə əkinçi!



Sən hey de yoxumdur, çıxarıb canını, allam!

Vallahı oyub dideyi-giryanını, allam!

Şallağa tutub peykəri-üryanını, allam!

Öz halını sal indi özün yadə, əkinçi!

Lağ-lağ danışıb başlama fəryadə, əkinçi!



Cütçü babasan, buğdanı ver, darı yeyərsən,

Su olmasa, qışda əridib qarı yeyərsən,

Daşdan yumuşaq zəhr nədir, marı yeyərsən,

Öyrənməmisən ət-yağa dünyadə, əkinçi!

Heyvan kimi ömr eyləmisən sadə, əkinçi!



Lakin mənim insanlıq olub vəzi-mədarım,

Bəyzadəyəm, asayişədir cümlə qərarım;

Meysiz, məzəsiz bitməz olur şamü nəharım;

İştə belədir haləti-bəyzadə, əkinçi!

Bəyzadələrin rəsmi budur, adə, əkinçi!

Link to comment
Share on other sites

BƏZİ YERLƏRDƏ TƏSADÜF OLUNUR AŞA, ƏTƏ


Bəzi yerlərdə təsadüf olunur aşa, ətə.

Müftə görcək tuturam kəndimi bozbaşa, ətə!



Deyirəm, kaş qonaqlıq olan evlərdə bütün

Yeyib-içməkdə başım bənd ola, çulğaşa ətə!



О qədər xoşlanıram tüstüsü çıxcaq kababın --

Ac pişik tək cumuram şövq ilə birbaşa ətə!



Görürəm ta əti qəssab dükanında asılıb,

Az qalır it kimi nəfsim hürə, dırmaşa ətə!



Nuş olur canıma ət, xasə о həngamədə kim,

Mən yeyəm, xırda uşaqlar baxa, ağlaşa, ətə!



Əti çox istəyirəm, leyk pulu ondan çox,

Nola, quzğun kimi ta müftə qonam laşa, ətə!



Xərc edir bir para əşxas pulun bayramda

Zəfərana, yağa, razyanaya, xaşxaşa, ətə!
Filhəqiqət yeməli şeydir əgər pulsuz ola,

Yaramır pul verilə hər quruya, yaşa, ətə!



Pulu ancaq yaraşır çinləyəsən sənduqə,

Nə ki, xərc eyləyəsən millətə, dindaşa, ətə!



Oylə zəhləm gedir, allah da bilir, millətdən,

Oluram süst adı gəlcək, dönürəm daşa, ətə!



Adı puldursa pulun, leyk özü can yonqarıdır,

Vermək olmur qohuma, qonşuya, qardaşa, ətə!



Verərəm dinimi, imanımı, əmma pulumu

Vermərəm "Bəhlul" ağa, arxayın ol, aşa, ətə!

Link to comment
Share on other sites

CƏHD EYLƏ, SƏN ANCAQ NƏZƏRİ-XƏLQDƏ РАК OL


Cəhd eylə, sən ancaq nəzəri-xəlqdə pak ol,

Məxluqu inandır;

Xasiyyətin od olsa da, ətvardə xak ol,

Sök aləmi, yandır;

Xalqın nəzərin cəlb elə qurşağa, qəbayə,

Məclubi-üyun ol;

Hər hiyləvü bicliklə gir, əlbəttə, əbayə,

İmanə sütun ol;

Səy eylə ki, saqqal uzanıb üç çərək olsun,

Papaq ona nisbət;

Qurşaq da, bilirsən ki, on arşın gərək olsun,

Təfsilə nə hacət....

Qoyma yerə təsbihini, əl çəkmə duadən,

Övrad oxu daim;

Məclisdə çəkib tut özünü, ol nücəbadən,

Söz söylə mülayim;

İştə geyinib məzhəbi, imanı büründün,

Pək möhtərəm oldun;

İndi nəzəri-xalqda sən pak göründün,

Əhli-kərəm oldun;

Başdan-ayağa əmnü əman oldu vücudun,
Zöhd ilə bitişdin;

Nolmaq diləyirdinsə haman oldu vücudun,

Məqsudə yetişdin!

Vəqt oldu ki, indi edəsən aləmi talan,

Tut, qoyma qaçanı!

Hökm indi sənindir, dəxi çək işlərə saman,

Yığ müşkül açanı;

Dul övrətə bidad elə, eytamə xəyanət,

Xovf etmə əcəldən;

Məkr isə özün qıl, oxu şeytana da lənət!

Şad ol bu əməldən,

Əl çəkmə hiyəldən,

Təzvirü dəğəldən,

İmanı da versən,

Vermə pulu əldən!

Link to comment
Share on other sites

ÇATLAYIR, XANBACI, QƏMDƏN ÜRƏYİM


Çatlayır, Xanbacı, qəmdən ürəyim,

Qavışıb lap acığımdan kürəyim.



Nola bir evdə qoyaydız qarabaş,

Verməyəydiz məni bu əbləhə, kaş!



Mən ki, damdan, bacadan baxmaz idim,

Su kimi hər tərəfə axmaz idim.



Hərzə-hərzə danışıb gülməz idim,

Ər nə şey olduğunu bilməz idim;



Oturub ac komasında atamın,

Biş-düşün hazır edərdim anamın;



Bitləyərdim nənəmin baş, yaxasın,

Yamayardım babamın çul-çuxasın,



Tez durub sübh sağardım inəyi,

Xansənəmdən diləməzdim köməyi;



Neyləyirdim bəzəyi уа düzəyi?

Dama, divara yapardım təzəyi.
Atam əllaf, babam dülgər idi,

Qardaşım culfa, əmim kargər idi,



Xanbibim falçı, nənəm bağ toxuyan,

Bizdə, haşa, yox idi bir oxuyan!



Evimizdə var idi hər nə desən:

Qatıq, ayran ilə qaymaq, nə yesən!



Nə bilirdik nə zəhirmardı kitab?

Biz olan evdə haçan vardı kitab?



Büsbütün gül kimi insanlarıdıq,

Nə müəllim və nə dərs anlarıdıq.



Dəftərin andıra qalmış sözünü

Eşidib görməmiş idik üzünü.



Boylə bir tərbiyəli evdə müdam

Bəslədiz mən kimi bir sərvi-xüram.



Vay о gündən ki, məni ad elədiz,

Elə bildiz də ki, dilşad elədiz.
Mən də sandım ki, dönüb bəxtəvərə, --

Gedirəm bir nəfər insana ərə.



Nə bilim boylə də insan varmış,

Şəkli-insanda da heyvan varmış.



Ər oxurmuş da, yazarmış da, atam!

Ər deyil, möhlik azarmış da, atam!



Ər deyil, şair imiş xanəxərab!

Fikri yazmaq, oxumaq, suglu kitab....



Saldız axırda yaman hala məni,

Ərə verdiz də bu qəffala məni.



Gah yazır, gah oxuyur, gah danışır,

Gündə bir hərzə kitabnan tanışır;



Gah gedir fikrə, bərəldir gözünü,

Məhv olur oylə ki, bilmir özünü;



Sübh olunca gecələr darğa kimi,

Yatmayır, qır-qır edir qarğa kimi;
Gah da bir yatsa da vəqtində əgər,

Çəkməyir yuxladığı bir о qədər,



Qəflətən bir də görürsən ki, durur,

Yandırıb lampanı çılpaq oturur;



Başlayır yatdığı yerdə təzədən

Oxuyub yazmağa bir də təzədən.



Belə od olmaz, atam, boylə alo!

Od deyil, yanğı deyil, lovdur, lo!



Gah görürsən ki, miz üstə yıxılır,

Baxıram halına qəlbim sıxılır;



Bir qarandaş, bir-iki parə kağız

О qədər çəkmir -- olur qarə kağız.



Xeyrini, şərrini qanmır bu kişi!

Yorulub bircə usanmır bu kişi!



Bizim evdə baxasan hər tərəfə --

Taxçaya, boxçaya ya kim, irəfə --
Görəcəksən bütün işqabda kağız,

Kasada, nimçədə, boşqabda kağız;



Yığılıb dağ kimi hər yanda kitab,

Evdə, dəhlizdə və eyvanda kitab.



Deyirəm, ay kişi, bir gəl özünə,

Bu nə işdir, a kül olsun gözünə!



Bu əməl etdi səni xanəxərab,

Pulların döndü bütün oldu kitab.



Oxuduqca gözünün qarəsini

Aparır, tap başının çarəsini.



Pul gedir, tabü təvanın da gedir

Üstəlik bir quru canın da gedir.



Kəsbkarlıqdan əlin çıxdı, usan!

Ər olan yerdə görüm yox olasan!

Link to comment
Share on other sites

MƏNİMKİ BELƏ DÜŞDÜ


Qəm rahnümun oldu, mənimki belə düşdü!

Dil vərteyi-xun oldu, mənimki belə düşdü!

El döndü cünun oldu, mənimki belə düşdü!

Tale mənə dun oldu, mənimki belə düşdü!

"İqbal zəbun oldu, mənimki belə düşdü!"

Sən, Məmdəli, qorxma!

Qəm çəkmə, darıxma!

Dövran özünündür!



Qafilmişəm əhvalıma sövdayi-sərimdən,

Sövdayi-sərim etdi məni taci-zərimdən,

Rişəm kəsilirmiş demə kəskin təbərimdən,

Məşrutəyi salmaqda ikən mən nəzərimdən -

Ol nurulüyun oldu, mənimki belə düşdü!

"İqbal zəbun oldu, mənimki belə düşdü!"

Sən, Məmdəli, qaçma!

Naəhlə əl açma!

Meydan özünündür!



Heç faidəbəxş olmadı tədbirlərim, heyf!

Kəşf oldu bütün aləmə təqsirlərim, heyf!

Bərəks əsər eylədi təbirlərim, heyf!

Aldatmadı bu milləti təzvirlərim, heyf!
Yıldızdakı.... Yıldızdakı təmirlərim, heyf!

Həp kun-fəyəkun oldu, mənimki belə düşdü!

"İqbal zəbun oldu, mənimki belə düşdü! "

Sən, Məmdəli, bərk dur!

Torbaları doldur!

Xırman özünündür!



Şeypur deyil, təbl deyil, sur çalındı,

Əks eylədi suran səsi hər qəlbə salındı,

Bir şəbdə otuz illik ümuratım alındı,

Osmanlıların şahı vətəndən qovalandı,

İş döndü oyun oldu, mənimki belə düşdü!

"İqbal zəbun oldu, mənimki belə düşdü!"

Sən, Məmdəli, qorxma!

Qəm çəkmə, darıxma!

Tehran özünündür!



Sən vur işini, durma geri məkrü hiyəldən!

Mən qopladığım şeyləri həp qapdılar əldən,

Bunlar keçər, amma hələ var qorxum əcəldən....

Sən qarnı yoğun bir şey idin ruzi-əzəldən,

Boynun da yoğun oldu; mənimki belə düşdü!

"İqbal zəbun oldu, mənimki belə düşdü!"
Sən nehrəni çalxa!

Heç baxma bu xalxa!

Ayran özünündür!



Etdim qəsəm, amma özümü səhvdə sandım,

Kamil paşalar cidə edən fikrə inandım,

Baxdım sənə öz əhdimi, peymanımı dandım,

İllərcə, zamanlarca, bu gün dandığım andım.

Tarixi-qürun oldu, mənimki belə düşdü!

"İqbal zəbun oldu, mənimki belə düşdü!"

Sən, Məmdəli, qorxma!

Qəm çəkmə, darıxma!

Meydan özünündür!



Məzlumların tutdu məni ahı axırda,

İncitdi xəyanətlərim allahı axırda,

Oldum Salanik qələsinə rahı axırda,

Mənfalar ara türklərin şahı axırda,

Məcburi-sükun oldu, mənimki belə düşdü!

"İqbal zəbun oldu, mənimki belə düşdü!"

Qaç, Məmdəli, durma!

Çox sinənə vurma!

Məndən götür ibrət,
Sülh eylə, qudurma!

Vallah və billah,

İnsansan, inan, ah,

Fərman gedər əldən,

Saman gedər əldən,

Yalnız nə ki, Tehran,

İran gedər əldən!

Link to comment
Share on other sites

MÜƏLLİMLƏR SİYEZDİ


Baş tutdu müəllimlərin iclasi-siyezdi,

Ey vay, uçitellər yenə dərkar olacaqdır!....



Zənnimcə mənim, işbu yığıncaqda həmana

Bildirki məsail yenə təkrar olacaqdır.



Təşkil edəcəklər kişilər məktəbi-nisvan,

Qızlar oxuyub cümlə şərəfdar olacaqdır.



Hər şəhrdə bir məktəbi-sənət açacaqlar,

Oğlanlar alıb həndəsə, memar olacaqdır.



Tətbiq edəcəklər yazını şiveyi-türkə,

Sibyan da sühulətlə xəbərdar olacaqdır.



Təsnif olunub tazə kütüb türk dilində,

Hər kəs oxuyub elmlə bidar olacaqdır.



Bu bir, iki, üç məsələdə yox о qədər bak,

Olsun, bəcəhənnəm, necə rəftar olacaqdır?!



Lakin bu yamandır ki, iki məzhəbə rəğmən
Bir məsələ üstündə də güftar olacaqdır.



Sünnilik ilə şiəliyi qaldıracaqlar,

İslamə yetib rəxnə, xələldar olacaqdır.



Qardaş biləcək, bir-birini şiə və sünni,

Hər əmrdə həmrəyü, həməfkar olacaqdır.



Məzhəbləri biryanlıq edib bu uçitellər,

Ancaq yavan islam adı təzkar olacaqdır.



Əfsus!.... Səd əfsus sənə, ey gözəl islam!

Kimlər sənə gör indi tərəfdar olacaqdır?!



Baş saçlı, ayaq çəkməli, mırt-mırt danışanlar

Din qədri bilib möminü dindar olacaqdır....

Link to comment
Share on other sites

MİLLƏT NECƏ TARAC OLUR OLSUN, NƏ İŞİM VAR


Millət necə tarac olur olsun, nə işim var?!

Düşmənlərə möhtac olur olsun, nə işim var?!

Qoy mən tox olum, özgələr ilə nədi karim,

Dünyavü cahan ac olur olsun, nə işim var?!



Səs salma, yatanlar ayılar, qoy hələ yatsın,

Yatmışları razı deyiləm kimsə oyatsın,

Tək-tək ayılan varsa da, həq dadıma çatsın,

Mən salim olum, cümlə cahan batsa da batsın,

Millət necə tarac olur olsun, nə işim var?!

Düşmənlərə möhtac olur olsun, nə işim var?!



Salma yadıma söhbəti-tarixi-cahani,

Əyyami-sələfdən demə söz bir də, fılani,

Hal isə gətir meyl eləyim dolmanı, nani,

Müstəqbəli görmək nə gərək, ömrdü fani;

Millət necə tarac olur olsun, nə işim var?!

Düşmənlərə möhtac olur olsun, nə işim var?!



Övladi-vətən qoy hələ avarə dolansın,

Çirkabi-səfalətlə əli, başı bulansın,

Dul övrət isə sailə olsun, oda yansın,
Ancaq mənim avazeyi-şənim ucalansın;

Millət necə tarac olur olsun, nə işim var?!

Düşmənlərə möhtac olur olsun, nə işim var?!



Hər millət edir səfheyi-dünyadə tərəqqi,

Eylər hərə bir mənzilü məvadə tərəqqi,

Yorğan-döşəyimdə düşə gər yadə tərəqqi, --

Biz də edərik aləmi-röyadə tərəqqi;

Millət nесə tarac olur olsun, nə işim var?!

Düşmənlərə möhtac olur olsun, nə işim var?!

Link to comment
Share on other sites

TÜRK ALƏMİNİN ŞEKSPİRİ OLAN NAMİQ KAMAL HƏZRƏTLƏRİNİN
"AMALIMIZ-ƏFKARIMIZ İQBALİ VƏTƏNDİR" MƏTLƏLİ ŞERİNƏ NƏZİREYİ-TƏMƏSXÜRANƏ



Amalımız, əfkarımız ifnayi-vətəndir,

Kinü qərəzü hirs bizə rahi-bədəndir,

Əfal yox, ancaq işimiz lafi-dəhəndir,

Dünyadə əsarətlə bütün kam alırız biz,

Qafqazlılarız, yol kəsiriz, nam alırız biz.



Əqrəb kimi neştər gücü var dırnağımızda,

İslam susuz olsa, su yox bardağımızda,

Hər küncdə min tülkü yatıb çardağımızda,

Min hiylə qurub rütbəvü ikram alırız biz,

Qafqazlılarız, yol kəsiriz, nam alırız biz.



Qafqazlı adı aləmə ikrah rəsandır,

Quldur, qoçumuz zülmdə məşhuri-cahandır,

Kim dersə tərəqqi edəriz, məncə, yalandır,

Bəxlü həsədə adət edib kam alırız biz,

Qafqazlılarız, yol kəsiriz, nam alırız biz.



Biz xoşlamanıq dərsi ki, min məktəb açılsın,

Gər min də maarif sözü dünyaya saçılsın,

Məktəbdə nə hörmət ki, о samana qaçılsın?

Meyxanada votqa vurarız, kam alırız biz,

Qafqazlılarız, məst olarız, nam alırız biz.



Avropalı öz millətin ihya edir, etsin,

Şənü şərəfi-qövmünü ihya edir, etsin,

Insanlıq adın dəhrdə ibqa edir, etsin,

Qəflətdə yatıb, ad batırıb, nam alırız biz,

Başa yumuruq zolladırız, kam alırız biz.

Link to comment
Share on other sites

BƏHRİ-TƏVİL


UZUN DƏRYA


Ələman, sərkəş olub, gündə bir əhvalə düşən dövri-qəzanın bu dilazar, cəfakar, müxalif əməlindən ki, yaxıb aləəmi narə, qoyub avarə, xüsusən məni-biçarə ki, həmvarə yanıb ney kimi odlarə, belə cuşü xüruş eyləyirəm, sankı səmavarə dönən qəlbimə minlərcə şərarə vurulub, əşki-tərim cari olur kaseyi-çeşmimdən, aman, bari-xudaya, bu nə suziş ki, düşüb cismi-nəzarə, dili-zarə, kim edər dərdimə çarə ki, gəlib ərsəyə tazə oxumuş bir neçə parə ürəfavü üdəbalər ki, qoyub büdətə elm adını tərğib və təhris eləyirlər bizi ol əmri-şəniə, yenə bunlar nə desə eyb eləməz, çünki gedib elm oxuyub, kursu tamam eyləyib, az-çox nə ola kəsb-məratib də ediblər; a kişi, təngə gətirdi məni, vallahı bu naqqal şüəralər, hədərəndən-pədərəndən, nə bilimboymadərəndən, necə sərsəm danışırlar, nə iş olsa qarışırlar, necə eyb axtarışırlar, necə gör yoldan azırlar, nə görürlərsə yazırlar, necə hörmətli "qərib" olsa da fövrən tanışırlar; qulağım batdı, nə çox-çox danışırlar, bu nə məktəb, nəməkatib, nə məratib, bizə bunlar nə münasib, əcəba, cəddlə əcdadımızın irsi olub bizlərə miras-həqiqi qalan adatü-əlamat ilə əmalımızı, halımızı, cümlə bu əfalımızı şerlə təğyir və təbdil eləmək fıkri-şəniində olub, bizləri hər bidətə iğfal ilə iysal eləyirlər ki, apar oğlunu ver uşqola mollasına, əyləş balavın yasına, bax bircəə sən allah,buların verdiyi fitvasına: yəni öz əlinlə elə övladını bir rus, səd əfsus ki, bir pak və pakizə müsəlman balası, xarici övladı kimi şapqa qoyub, iştot-miştot oxuyub, axırı bir doktor olub milləti-islamda dərdə düşənə aptekanın nisfı çaxır, nisfı su əczalarını çarə bilib mömüni-dindarın edə qarnını murdar vəhalonki gözü sürməli, saqqalı hənalı, əli təsbihli, allah qulu, peyğəmbərimiz ümməti, könlündə tərəhhüm kök atıb rişə salan bir kəsə əsla, əbəda bircə xəyanət eləmək bilməyib, ömründə xərid ilə füruşi düz olub, mişk əvəzi müştəriyə rübb-bəyan verməyən, ol həzrəti-haculhərəmeyni gözəl əttar dükanında ki, hərgiz də siçan həndəvərindən ötüşüb fəzlə sala bilmədiyi ağzı qapaqsız qutularda ki, on ildən bəəri saxlanmaq ilə ətri də, təsiri də artmaqda olub naxoşu hər dərdü mərəzdən qurtarıb, qüssədən azad eləyən rişeyi-xətmi, küli-balunə, sənai-mərməki, ya həbbi-səlatin, zəgərəg, behməni-piç ilə həlilə və bəlilə qala, ey vay! ... alan olmaya əzvay, gedə qış, gələ həm yay, ötə il, dolana ay, sata bilməyə mumyay, iş oldu bu da hayhay!

Link to comment
Share on other sites

TƏRPƏNMƏ, AMANDIR, ВALA, QƏFLƏTDƏN AYILMA!


Tərpənmə, amandır, bala, qəflətdən ayılma!

Açma gözünü, xabi-cəhalətdən ayılma!

Laylay, bala, laylay!

Yat, qal dala, laylay!



Aldanma ayıqlıqda fəraqət ola, heyhat!

Qəflətdə keçənlər kimi ləzzət ola, heyhat!

Bidar olanın başı səlamət ola, heyhat!

At başını yat, bəstəri-rahətdən ayılma!

Laylay, bala, laylay!

Yat, qal dala, laylay!



Açsan gözünü rəncü məşəqqət görəcəksən,

Millətdə qəm, ümmətdə küdurət görəcəksən,

Qıldıqca nəzər millətə heyrət görəcəksən,

Çək başına yorğanını, nikbətdən ayılma!

Laylay, bala, laylay!

Yat, qal dala, laylay!



Bir ləhzə ayıldınsa, qutar canını, yuxla,

At tiryakını, çək, baba, qalyanını, yuxla,

İncinsə sağın, ver yerə sol yanını, yuxla,

İllərcə şüar etdiyin adətdən ayılma!

Laylay, bala, laylay!

Yat, qal dala, laylay!



Goz nurudur uyqu, onu dur etmə gözündən,

Yol vermə məbada çıxa bir ləhzə sözündən,

Amma elə bərk yuxla ki, hətta get özündən,

Afaqı dutan şurü qiyamətdən ayılma!

Laylay, bala, laylay!

Yat, qal dala, laylay!

Link to comment
Share on other sites

TƏRANEYİ-ƏSİLANƏ


Nə soxulmusan arayə, a başı bəlalı fələ?!

Nə xəyal ilə olubsan belə iddəalı, fələ?!



Sənə dinmədikcə, əbləh, azıxıb yolun çaşırsan,

Qapıda dayanmayıb da zala doğru dırmaşırsan,

Qara fəhlə olduğunda bəyü xanla çulğaşırsan,

Bəyə bizdə görməyirsən bu qədər cəlalı, fələ?!



Nə çığır-bağır salırsan, yorulub usanmayırsan,

Ədəb ilə öz məqamın tanıyıb dayanmayırsan,

Hələ köhnə paltarından qızarıb utanmayırsan,

Başına qoyub gəlirsən yekə bir motalı, fələ?!



Buna bax, bu sir-sifətlə danışır da bir ibarə!....

Gözüm ağrıyır edəndə bu qırılmışa nəzarə....

Gətirib buraxdı kimlər buları bizim diyarə?

Nə bilim haralı kasıb, nə bilim haralı fələ?!



Belə idi adət əvvəl? Bəyə yalvarardı kasıb,

Nücəbaləri görəndə ayağa durardı kasıb,

İki qat olub ədəblə bəyə baş vurardı kasıb,

Var idi vəfalı kasıb, var idi həyalı fəhlə!



Dəyişib zəmanə indi, dolanıb bütün ümurat,

Ayağı çarıqlılar da gəlib istəyir müsavat,

Belə əsrdə məişət bizə xoş keçərmi, heyhat!

Ayılıb yatan cəmaət, göz açıb qapalı fələ!



Adə, fəhlə, sən get əlləş, sana günlərin ay olsun,

Get olarla söz danış kim, sənə fəqrdə tay olsun,

Bəşəriyyət aləmində nəyinə görə pay olsun?

Bu deyilmi baş-qulağın, a başı havalı fələ?!



Bəşəriyyət axtarırsan, hanı rütbəvü cəlalın?

Mədəniyyət axtarırsan, hanı pulu-mülkü-malın?

Əzəmiyyət axtarırsan, hanı xalisən, mənalın?

Hanı taqə-taqə şalın, a cırıq çuxalı fələ?!



Danışırsan azğın-azğın, hanı qəsri-zərnigarın?

Hanı Anna tək barışnan, hanı Sonya tək nigarın?

Hanı məclisi-qumarın, rüfəqayi-meygüsarın?

Hanı nəşəyi-xumarın, a qalın qafalı fələ?!



Əgər istəsəydi allah, ki səni edəydi məqbul,

Bizə verdiyi tək, əlbət, sənə həm verərdi pul-mul.

Di utan ləyaqətindən, barı olma bunca məchul!

Quru-boş əl ilə umma özünə kəmalı, fələ!



Qələt eylə, etmə bir də belə boş xəyalı, fələ!

Dur itil, cəhənnəm ol, get, ürəyim daralı, fələ!

Link to comment
Share on other sites

TÖMEYİ-NƏHAR


Çığırma, yat, ay ac toyuq, yuxunda çoxca darı gör!

Sus, ay yazıq, fəzadəkı üqabi-canşikarı gör!



Hinində daldalanma çox, həyətdə də dolanma çox,

Yiyəndəki bıçağə bax, о tiği-abdarı gör!



Gətirdiyin yumurtadan nəticə cücə gözləmə,

Qazanda qayqanağa bax, ocaqdakı şərarı gör!



Taxıl, taxıl deyib də çox çığırma zəngəzurlu tək,

Bəyin, xanın, xanın, bəyin əlində ehtikarı gör!



Mənəm-mənəm deyənlərin inanma çox da qövlünə,

Gərəkli gündə onların qıçındakı fərarı gör!



Amandır, uyma vaizin həlavəti-kəlamına,

Əba-qəbanı qovza bax, içində zəhrmarı gör!



Bu əğniyaların üzün görüncə ehtiyacda,

Get, ey fəqiri-binəva, kəfən bürün, məzarı gör!



Bu inteliklərin sözün gətirmə heç aralığa,

Oları görmək istəsən şərabı gör, qumarı gör!



Palitqadır hər işləri, alışları, verişləri,

Olarda bir əməl fəqət quru, boş iftixarı gör!

Link to comment
Share on other sites

TÖHMƏT EDİR QƏZETÇİLƏR, -- MƏŞƏRİ-NASI BİR BELƏ


Töhmət edir qəzetçilər, -- məşəri-nası bir belə....

Özlərinin inan ki, yox fəhmü zəkası bir belə....



Mən kimi aqil olsalar şüğl edələr oğurluğu, --

Zəhməti, rənci bir belə!.. Zövqü səfası bir belə....



Cümlə maarif əhlinin haləti göz önündədir,--

Vəchi-məaşı bir belə!.... Dərdü, bəlası bir belə....



Madəri-elmə söylənir Məryəmə söylənən tühəm,

Elmin anası bir belə!.... Cəhlin atası bir belə....



Mən dəliyəmmi oğlumu məktəbə, dərsə sövq edəm?

Dərsin əzası bir belə!.... Xəlqin ədası bir belə....

Link to comment
Share on other sites

TÜRK ŞAİRLƏRİNİN SİRRİ AMƏDİ FÜZULİNİN BƏZİ QƏZƏLLƏRİNƏ NƏZİRƏ-TƏMƏSXÜRANƏ


Təhsili-ülum etmə ki, elm afəti-candır,

Həm əqlə ziyandır;

Elm afəti-can olduğu məşhuri-cahandır,

Mərufı-zamandır;

Pəndi-pədəranəm eşit, ey sadə cavanım,

Yaxma qəmə canım!

Xoş ol kəsə kim, vel dolanıb, dağda çobandır,

Asudə hamandır.

Elm içrə xəta olduğun ondan bilirəm kim,

Bilsə nola hər kim,

Elmə gəzənin küfrü zəbanlarda bəyandır,

Təkfirə nişandır.

Məktəb sənə xoş gəlməsin, ol cayi-xətərnak,

Girmə ona çalak;

Məktəb dediyin qeydi-dilü bəndi-zəbandır,

Qarətgəri-candır.

Çernil nədir? Ol qəlbi qara hoqqeyi-dilxun,

Olma ona məftun!

Ağ günlərini etmə qara, allah amandır,

Bu rəng yamandır.

Dəftər nədir? Ol hərzələrin həmdəmi-razi,

Covfı dolu yazi,

Şairləri naqqal edib, avara qoyandır,

Bu mətləb əyandır.

Ol başı kəsilmiş qələmin tutma belindən,

Xovf eylə dilindən;

Axırda çalar canını, bir əfi ilandır,

Əfisə çalandır.

Kağız sənə ağ göstərir öz sineyi-safın,

Guş eyləmə lafın;

Çox tez qaralar qəlbi, mürəbbisi yamandır,

Bir xırdaca yan dur.

Ol zahiri sürxün ürəyi qara qarandaş,

Mirzələrə yoldaş,

Qəlbində xəfı sirrini bildikcə yazandır,

Əyyari-zamandır.

Derlər oxumuşlar: oxumaq yaxşıdır, əmma,

Var bunda müəmma....

Yaxşı nəzər etdikcə sərəncamı yamandır;

Hər addımı qandır;

Lağlağı, amandır,

Qızdırmalı, yan dur,

Sırtıq, Mozalan, dur!



Hop-hop dilə düşdü,

İş müşkülə düşdü,

Çünki belə düşdü,

İmdi balabandır.

Link to comment
Share on other sites

"TAZƏ HƏYAT" QƏZETİNDƏ "MƏHƏMMƏDZADƏ" İMZALI "SƏN DEYƏN OLDU, MƏN DEYƏN" NƏQƏRATLI ŞERƏ CAVAB


Lovğalaşıb, a görməmiş, çox da belə fırıldama!

Tərbiyəsiz uşaq kimi boş-boşuna hırıldama!

Baş-qulağın düzəlməyib, çox da basıb-guruldama!

Dinmə, danışma, yat balam, sən deyən olmayıb hələ!



Müntəzəm olmamış əməl, rövnəqi-kar olurmu ya?

Sübh tülu etməmiş vaxtı-nahar olurmu ya?

Bir gül açılmaq ilə də fəsli-bahar olurmu ya?

Dinmə, danışma, yat balam, sən deyən olmayıb hələ!



Qətl elədiz Ətabəki, mən ki, bu əmri danmıram.

Var yenə min Ətabəkiz, yoxsa əməlli qanmıram?

Köhnə qapı bu tezliyə tazələşə inanmıram....

Dinmə, danışma, yat balam, sən deyən olmayıb hələ!



Girəm Ətabək öldü də, topü tüfənginiz hanı?

Bəhri-əmiq hərbdə kəştiyi-cənginiz hanı?

Əski hamamdır, əski tas, bəs yeni rənginiz hanı?

Dinmə, danışma, yat balam, sən deyən olmayıb hələ!



Söylə mənə: vəzarəti-milliyyəniz düzəldimi?

Ya uzun əl, uzun papaq qıssalaşıb güdəldimi?

Ölkənizə şəməndefer yol tapa bildi, gəldimi?

Dinmə, danışma, yat balam, sən deyən olmayıb hələ!



Dari-şəfayi-Tehranın get elə bir səyahətin,

Mirzə Əbülhəsən xanın gör rəvişi-təbabətin,

Tən yarı böldü zəhr ilə yeksər əcəm cəmaətin....

Dinmə, danışma, yat balam, sən deyən olmayıb hələ!



Mülki-İraqı adbaad saysam əgər kəlal olur,

Tul tapar kəlamımız, qareə həm məlal olur,

İşbu səbəblə şerimiz müxtəsər ərzi-hal olur,

Dinmə, danışma, yat balam, sən deyən olmayıb hələ!

Arxa su dolmayıb hələ!

Köhnə idarəniz durar,

Rəngi də solmayıb hələ!

Link to comment
Share on other sites

ŞAHNAMƏ


Şəhim, tacidarım, qəvi şövkətim!

Mələk-ehtişamım, fələk-rüfətim!



Əgər lütflə sorsan əhvalımı,

Bu naməm sənə bildirər halımı.



О gün ki, hüzurandan ətfı-inan

Edib suyi-Təbrizə oldum rəvan,



Bu əzm ilə kim, şir tək cəng edim,

Mücahidlərə ərsəni təng edim,



Fədailəri öldürüm Xan ilə,

Biyabanları doldurum qan ilə.



Rikabımda bir tövsəni-badpa,

Açılmış başım üstə zərrin liva;



Yəminü yəsarımda sərhənglər,

Nə sərhənglər -- Rüstəmi-cənglər!



Qoşun seyl tək rubərudə rəvan,

Həşəm xeyl tək hər tərəfdə dəvan,



Boyunlarda yeksər qətari-fişəng,

Revolverlər əldə, həmayil tüfəng.



Çalınmaqda şeypurlər, naylər,

Ucalmaqda ləşkərdən urraylər.



Çəkilməkdə ərradədə tuplər,

Təbillərdə fəryad gup-guplər.



Bəli, mən bu fərxəndə iqbal ilə,

Bu şövkətlə, sətvətlə, iclal ilə



Ötüb qatdadım yolların az-çoxun,

Gəlib ta ki, Təbrizə oldum yoxun.



Buyurdum, çalınsın neyü kuslər,

Və getsin xəfi şəhrə casuslər.



Bu iş, fikr edirdim ki, bir dolmadı,

На mən söylədim bir gedən olmadı;



Gəlib qeyzə hökm eylədim ləşkərə,

Açın şəhrə üç yandan od bir kərə.



Açıldıqda atəş edərdin güman

Ki, göydən yerə od yağır nagəhan.



Fədailərin təngə düşdü işi,

Ölüb ordaca qaldı doqquz kişi.



Görüb çün bu övzai Səttar xan,

Vurub şir tək nərə çəkdi fəğan:



-- Mücahidlər, ey qeyrətin kanları,

Qənimət bilin boylə meydanları!



Həyatın qalır bizdə son saəti,

Ağırdır bu son saətin qiyməti!



Nə bir xidmət etmişsiniz millətə --

Bütün bəstədir işbu bir saətə!



Bu söz boylə təsir edib ləşkərə, --

Hamı canü dildən dedi bir kərə:



-- Nə ölmək, biz öldürməyə hazirik!

Gər ölsək də bu əmrdə şakirik!



Deyib bu sözü şəhrdən çıxdılar,

Elə qızdılar təhrdən çıxdılar.



Mücahidlərin cünbüşündən haman

Deyərdin ki, bir məhşər oldu əyan:



Düşüb səcdəyə cümlə ixlas ilə,

Niyaz etdilər niyyəti-xas ilə;



Durub bir sağa, bir sola getdilər,

Qəfildən bizə bir hücum etdilər,



Yəmini yəsarə qatıb vurdular,

Bizi əzdilər, döydülər, qırdılar.



Dədəm vay, məgər boylə də cəng olur?

Hələ lap uzaqdan nəfəs təng olur!



Xüsusən məgər boylə də Xan olur?

Bu sətvətlə də mərdi-meydan olur?



Bu halı görüb xirələndi gözüm,

Cəhənnəm qoşun, ölmüş idim özüm....



Dedim, yaxşıdır bir dağa dırmaşım,

Əlimdə səlamət qala ta başım;



Qaçıb mərd-mərdanə çıxdım dağa,

Baxırdım о yerdən sola, həm sağa;



Nə gördüm, qaçır tülkü nisbət qoşun,

Özün də görəydin gələrdi xoşun!



Haray basdım, ah, vah, aman, qaçmayın

Davam eyləyin bir zaman, qaçmayın!



Sözüm batmadı ləşgərin beyninə,

Ox, ox! Batdı ox dövlətin eyninə!



Qoşun qaçdı, boşlandı meydani-cəng,

Bütün getdi yəğmayə topi-tüfəng.



Çü gördüm olur vəzi-halım təbah --

Gətirdim iyirmi qazağə pənah;



Yanan qəlbimə sanki su saçdılar,

О yerdən alıb da məni qaçdılar.



Budur surəti-ərzi-halım mənim,

Mücahidlər ilə cidalım mənim.



Qəvi şövkətim, indi fərman nədir?

Buyur, mal nədir, baş nədir, can nədir?!



Əgərçi qaçarkən atı yormuşam,

Yenə hər nə hökmün ola durmuşam.

Link to comment
Share on other sites

SUAL-CAVAB


- Görmə! -- Baş üstə, yumaram gözlərim.

- Dinmə! -- Mütiəm, kəsərəm sözlərim.

- Bir söz eşitmə! -- Qulağım bağlaram.

- Gülmə! -- Pəkey, şamu səhər ağlaram.

- Qanma! --Bacarmam! Məni məzur tut,

Boyləcə təklifı-məhalı unut!

Qabili-imkanmı olur qanmamaq?

Məcməri-nar içrə olub yanmamaq?

Eylə xəmuş atəşi-suzanını,

Qıl məni asudə, həm öz canını.

Link to comment
Share on other sites

SOLDUMU GÜLZARIN, EY FAİQ NEMAN PƏSƏR?


"Molla Nəsrəddin " jurnalının mühərrirlərindən

Ömər Faiq Nemanzadənin hökumət tərəfindən

tevqif olunması münasibətilə



Soldumu gülzarın, ey Faiq Neman pəsər?

Laləyi-nemanların oldumu xunin cigər?

Sinənə dəsti-qəza çəkdimi sixi-kədər?

Nərkisi-şəhlalərən jaləçəkan oldumu?

Şimdi sənə mən deyən mətləb əyan oldumu?



Söyləmədimmi sənə rahət otur heyfsən?

Çəkmə bu millət qəmin, çək özünə keyf sən!

Xana deyildir sənin, getməlisən, zeyfsən!

Eyləmədin etina qissə haman oldumu?

Şimdi sənə mən deyən mətləb əyan oldumu?



Fayidə verməz dedim etdiyin əfqan sənə,

Halına yandıqların eyləməz ehsan sənə,

Məskən olur aqibət, guşəyi-zindan sənə,

Guşəyi-zindan sənə iştə məkan oldumu?

Şimdi sənə mən deyən mətləb əyan oldumu?



Mən demədimmi sənə başda otur tac tək,

Durma müqabil, bəla tirinə amac tək,

"Dad məni tutdular" söyləmə dürrac tək,

Balü-pərin nagəhan, tirə nişan oldumu

Şimdi sənə mən deyən mətləb əyan oldumu?



Mən demədimmi sənə girmə işə canilən,

Xovf elə sallaşma çox, bəylərilən, xanilən

Olmagilən həm rəviş, məclisi-iranilən,

Məclisi-İranda bir şevkətü-şan oldumu?

Şimdi sənə mən deyən mətləb əyan oldumu?



Mən demədimmi sənə, həzrəti-zişanları

Eyləmə dəvət əbəs, birliyə işanları,

Sən ki, yıxa bilməsən, bunca pərişanları,

Məsələyi-ittihad həllü-bəyan oldumu?

Şimdi sənə mən deyən mətləb əyan oldumu?

Link to comment
Share on other sites

SƏRHESAB


Səs ucalaşdı, qoymayın!

Millət oyaşdı, qoymayın!

Rişteyi-dərsə, məktəbə

Cümlə dolaşdı, qoymayın!

İş yavalaşdı, qoymayın!



El uyuşub azanlara,

Gündə qəzet yazanlara,

Od vurulub qazanlara,

Qaynadı, daşdı, qoymayın!

Həddidən aşdı, qoymayın!



Tərk eləyin cavanları,--

Zərrəcə yoxdu qanları!

Sözləri doğru isə də

Başları saşdı, qoymayın!

Çöhrə təraşdı, qoymayın!



Sehri, füsunu xoşlayın,

Şairi, şeri boşlayın,

Məktəb ilə bu firqənin

Bağrı badaşdı, qoymayın!

Nikbəti var, səsin kəsin!

Qarğa, dolaşdı, qoymayın!

Сох pis ulaşdı, qoymayın!



Kafir olub, vurun, vurun!

Rişteyi-ülfətin qırın!

Yazdığı şerini cırın!

Dinə sataşdı, qoymayın!

Küfrə bulaşdı, qoymayın!



Əqli, şüuru, fəhmi yox,

İrzü həyada səhmi yox,

Məzhəbi, dini, rəhmi yox,

İşləri yaşdı, qoymayın!

Lap danabaşdı, qoymayın!

Qırıldı, qaşdı, qoymayın!

Gözdən uzaşdı, qoymayın!

Link to comment
Share on other sites

SƏBR EYLƏ!


Bəlayi-fəqrə düşdün, razı ol, biçarə, səbr eylə!

Üzün oldisə gər külfət yanında qarə, səbr eylə!



Əsiri-qeydi-fəqr oldun, yazıq, təslimi-hirman ol,

Çalışma, bir işə getmə, fəqət məyusü nalan ol,

Qəzayə çarə yox, giryan ol, üryan ol, pərişan ol,

Səbur ol, şakir ol, yəni müsəlman ol, müsəlman ol,

Çatar öz rizqi-məqsumun, dolan avarə, səbr eylə!

Bəlayi-fəqrə düşdün, razı ol, biçarə, səbr eylə!



Maaşın ta ki, təng oldu ənis ol dərdü möhnətlə,

Boş ol, süst ol, ümidin qət qıl, yar ol ətalətlə,

Bunu təqdirə nisbət ver, yaşa daim rəzalətlə,

Həvadə seyr edən insana baxma çeşmi-qeyrətlə,

Burax kəsbi, unut səyi, yapışma karə, səbr eylə!

Bəlayi-fəqrə düşdün, razı ol, biçarə, səbr eylə!



Yetərkən zalimin zülmü sənə dövrü qəzadən bil,

Çatarkən amirin zəcri, -- onu seyri-səmadən bil,

Ozün öz iczinə bais olurkən masəvadən bil,

Bu məşumiyyəti biganədən gör, aşinadən bil,

Əzil, pamal ol, axtarma buna bir çarə, səbr eylə!

Bəlayi-fəqrə düşdün, razı ol, biçarə, səbr eylə!



Əgər çox təngdil olsan bu işdən qıl fəğan, ağla,

Girişmə başqa bir tədbirə, ancaq hər zaman ağla,

Bütün dünyadən əl çək, aşikar ağla, nihan ağla,

Qapansın gözlərin, fıkrin, düşünmə, görmə, yan, ağla,

Tüpür namusa, baxma nəngə, gəlmə arə, səbr eylə!

Bəlayi-fəqrə düşdün, razı ol, biçarə, səbr eylə!



Fəqət bir iş də görmək istər isən gör müsəlman tək,

Təhəmmül eylə cövri-mülkədarə, işlə heyvan tək,

Çalış, ək, biç, aparsın bəy, evin qalsın dəyirman tək,

Ayılma, haqqını qanma, xəbərdar olma insan tək,

Darılma, incimə, tab eylə hər azarə, səbr eylə!

Bəlayi-fəqrə düşdün, razı ol, biçarə, səbr eylə!



Əgər az-çox var isə qeyrətin kafirlərə baxma,

Bir asan kəsbə məşğul olmaq ilə dindən çıxma,

Uşaqlarçın çörək çıxsın deyə ha, din evin yıxma,

Babalın boynuma, get fələlik et, qəlbini sıxma,

Sənə iş sahibi pul verməsə, yan narə, səbr eylə!

Bəlayi-fəqrə düşdün, razı ol, biçarə, səbr eylə!



Və yaxud gər əsər varsa canında zorü-qüvvətdən,

Qolun güclü, üzün qansız, dilin xalisə rəhmətdən,

Qutar bir dəfəlik dərdü-ələmdən, bari-möhnətdən,

Quduzluq iştə bir pişə, gözəl hər dürlü sənətdən:

Bas al, kəs al, vur al, yıx al, qoşul füccarə, fəxr eylə!

Məqami-hörmətə çatdın dəxi həmvarə fəxr eylə!



Yanaş əşrarə, fəxr eylə!

Bulaş hər karə, fəxr eylə!

Tutulma nəngə, namusə,

Utanma arə, fəxr eylə!

Link to comment
Share on other sites

SƏBİR


Та gəlirik biz də bir az anlayaq, --

Məhzəri-irfanda vurur tək səbir.

Ya deyirik işləri sahmanlayaq, --

Məclisi-əyanda vurur tək səbir.



İstəyirik bir iş açaq filməsəl,

Söyləşirik bir-iki il laəqəl,

Та deyilir pul verin, aşsın əməl, --

Ölkədə, hər yanda vurur tək səbir.



Yalxı bizi eyləməyib mübtəla:

Səfheyi-Qafqazı tutub bu bəla;

Qaxda, Qazaxda, Şəkidə bərməla,

Şişədə, Şirvanda vurur tək səbir.



Lakin о yerlərdə gedir, durmayır,

Bir elə layiqli kələk qurmayır,

Gəncədə derlərsə vurur, vurmayır,

Oylə ki, Səlyanda vurur tək səbir.



Andıra qalmış nə yaman səslənir!

Söz deməyə vermir aman, səslənir!

Ox atılır, sanki kaman səslənir!

Sahəti-meydanda vurur tək səbir.



Hərzə nə şura və nə məclis bilir,

Nə düşünür yaxşı, nə bir pis bilir,

Qorxmur, utanmır, nə də bir his bilir,

Hücrədə, dükkanda vurur tək səbir.

Link to comment
Share on other sites

SƏBƏB BOYNU YOĞUN OLDU!


Qəmü möhnət füzun oldu,

Səbəb boynu yoğun oldu!

Əliflər döndü nun oldu,

Səbəb boynu yoğun oldu!



Nə üçün kişvəri-İran

Olur şəxsiyyətə qurban?

Məgər bayquş sevir viran

Və ya tale zəbun oldu?

Səbəb boynu yoğun oldu!



Nədən oldu iki dilli,

Ürəklər qaldı nisgilli,

Dağıldı məclisi-milli,

Əməllər sərnigun oldu?

Səbəb boynu yoğun oldu!



Neçin məşrutə bağlandı,

Müzəvvirlər qoçaqlandı,

Qarınlar doydu, yağlandı,

Vətən darülcünun oldu?

Sabəb boynu yoğun oldu!



Qəsəm etdi inandırdı,

Neçin rəyin dolandırdı,

Özün dünyaya andırdı,

Mütii-nəfsi-dun oldu?

Səbəb boynu yoğun oldu!



Nədən ləğv oldu peymanlar,

Verildi odlu fərmanlar,

Bütün odlandı quranlar,

Cinayət rəhnümun oldu?

Səbəb boynu yoğun oldu!



Nədən qalxışdı xulqanlar,

Satıldı pula imanlar,

Töküldü bigünah qanlar,

Ürəklər laləgun oldu?

Səbəb boynu yoğun oldu!



Nə üçün susdu natiqlər,

Alındı həbsə sadiqlər,

Fəqət bəzən münafıqlər

Varıb nurülüyun oldu?

Səbəb boynu yoğun oldu!



Nədir təkfıri "Əxbar"ın,

Nədir təhqiri "Əbrar"ın,

Nədir təqsiri "Əhrar"ın,

Ki, böylə qərqi-xun oldu?

Səbəb boynu yoğun oldu!



Qürari-intihasından,

Нəуа qılmaz ədasından,

О "keyfi-mayəşa"sından

Neçin "layəsəlun" oldu?

Səbəb boynu yoğun oldu!

Link to comment
Share on other sites

SATIRAM


Moldayı, salmadı el dil boğaza....

Eybi yox, gərçi qoyulduq loğaza,

Yaz bu elanımı da bir kağaza:

Açmışam Reydə geniş bir mağaza,

Çox ucuz qiymətə hər şey satıram,

Ay alan! Məmləkəti-Rey satıram!



Mağazamda tapılır hər cürə zad:

Cami-Cəm, rəyəti-Key, təxti-Qübad;

Gərçi bazarımı etməkdə kəsad

Səy edir bir para İrani nəjad,

Leyk mən baxmayıram, hey satıram!

Ay alan! Məmləkəti-Rey satıram!



Nə gərəkdir mənə bir munca ümur

Ki, edə qəlbimi bihissü hüzur?

Babama vermədi əl "abəki-şur",

Deyiləm naxələfü nabəşüur.

Qəsri-Şirin, əsəri-Key satıram!

Ay alan! Məmləkəti-Rey satıram!



İstəməm nuri, qaranlıq sevirəm,

Mülki-İranı dumanlıq sevirəm,

Boşlayıb şəhri yabanlıq sevirəm,

Bəsdi şahlıq, dəxi xanlıq sevirəm,

Səbzəvar ilə Məyamey satıram!

Ay alan! Məmləkəti-Rey satıram!



Söz mənim, ev mənim, əsrar mənim,

Ərzü namus mənim, ar mənim,

Mal mənim, məsləhəti-kar mənim,

Satıram, dövləti-Qacar mənim,

Kimə nə dəxli ki, mən şey satıram?!

Ay alan! Məmləkəti-Rey satıram!



Şah məşrutə-pənah olmaq isə,

El qoyan vəzlə şah olmaq isə,

Guş bir əmri-süpah olmaq isə,

Şah olub həmdəmi-ah olmaq isə

Xan olub, nuş eləyib mey, satıram!

Ay alan! Məmləkəti-Rey satıram!

Link to comment
Share on other sites

OLMUR, OLMASIN


Ata:



-- Kuçədə tullan, ey oğul, sənətin olmur, olmasın!

Sənətə, dərsə, məktəbə rəğbətin olmur, olmasın!



Oğul:



-- Kəsbinə getməyə, ata, fürsətin olmur, olmasın!

Gündə bir arvad al, boşa, qeyrətin olmur, olmasın!



Ata:



-- Axşam olanda çıx çölə, gəlmə sabaha tək hələ,

Neyləsən eylə, bir belə ismətin olmur, olmasın

İffətin olmur, olmasın!



Oğul:



-- Axşam olanda yax həna, düz zəvəcatı yan-yana,

Girdin о dəm ki yorğana, halətin olmur, olmasın!

Qüdrətin olmur, olmasın!



Ata:



-- Tezdən ayılma bir səhər, dərsinə qılma bir nəzər,

Elm oxumaqda, müxtəsər, niyyətin olmur, olmasın!

Himmətin olmur, olmasın!



Oğul:



-- Saqqalı bağlı hər səhər isti həmamə qıl güzər,

Qorxma, azarlasan əgər; səhhətin olmur, olmasın!

Behcətin olmur, olmasın!



Ata:



-- Uşqoladan çıxan zaman, hər yeri vurnuxan zaman,

El sənə pis baxan zaman, ibrətin olmur, olmasın!

Xiclətin olmur, olmasın!



Oğul:



-- Tək həyətə girən zaman, qonşu qızın görən zaman,

Şövq ilə dindirən zaman, övrətin olmur, olmasın!

Qismətin olmur, olmasın!

Başına eşqi dolmasın!

Rişini Zalxa yolmasın!

Link to comment
Share on other sites

RƏDD OL QAPIDAN, AĞLAMA ZAR-ZAR, DİLƏNÇİ!


Rədd ol qapıdan, ağlama zar-zar, dilənçi!

Vaqqıldama bayquş kimi, idbar dilənçi!



Bu məclisimiz məclisi-ehsandır əgərçi,

Düzdüklərimiz neməti-əlvandır əgərçi,

Ehsan füqəra kəslərə şayandır əgərçi,

Bir adəti-irsiyyə dəxi var, dilənçi!

Rədd ol qapıdan, ağlama zar-zar, dilənçi!



Dövlətliləriz, məqsədimiz eyşü səfadır,

Mehmanlarımız büsbütün ərbabi-qinadır,

Kökdür, yekədir, boynuyoğundur, nücəbadır,

Bəydir, ağadır, ağzı dualı üləmadır,

Bişmişlərimiz min cürə ləzzətli qidadır,

Dikmə gözünü mətbəxə, biar dilənçi!

Rədd ol qapıdan, ağlama zar-zar, dilənçi!



Dəxli bizə nə boşda qalıb dəsti-sualın?

Yainki acından mələşir əhlin, əyalın?

Bax, bax, necə çirkindir о mənhus cəmalın!

Hax-tüf üzünə, surəti murdar dilənçi!

Rədd ol qapıdan, ağlama zar-zar, dilənçi!



Dövlətli neçin sərf edib öz bəzlü səxasın --

Əyanı qoyub, doydura şəhrin füqərasın?

Töksün görüm allah üzünün şərmü həyasın!

Əl çək yaxamızdan, itil, idbar dilənci!

Rədd ol qapıdan, ağlama zar-zar, dilənci!



Bir dəfə fəqir olduğunu anla da, zinhar,

Dövlətlilərin bişmişinə olma həvəskar,

Voxsa yeməyə bir zadın, öl, canını qurtar!

Etmə bu qədər bizlərə azar, dilənçi!

Rədd ol qapıdan, ağlama zar-zar, dilənçi!



Fəqr əhli qənilərlə mülaqat edə bilməz,

Dövlətliyə insanlığın isbat edə bilməz,

Dövlətli fəqir ilə müsavat edə bilməz,

Nöqsan gətirər şəninə bu kar, dilənçi!

Rədd ol qapıdan, ağlama zar-zar, dilənçi!

Link to comment
Share on other sites

PULA TƏVƏCCÖH


(Bənzətmə)





Nuri-çeşmanımmısan, ey pul, ya canımmısan?

İsmətim, namusum, irzim, qeyrətim, qanımmısan?

Hörmətim, fəxrim, cəlalım, şövkətim, şanımmısan?

Müshəfim, Məkkəm, Mədinəm, qibləm, ərkanımmısan?

Məzhəbim, dinimmi, ayinimmi, imanımmısan?



Keçdi ömrüm şüğli-təhsilinlə mövqufı-məlal,

Dərdə düşdüm, bəstəri-həsrətdə qaldım xəstə-hal,

Səndədir könlüm yenə etsəm cahandan irtihal,

Sən mənim ömrüm, həyatım, cövhərim, canımmısan?

Məzhəbim, dinimmi, ayinimmi, imanımmısan?



Ah, zalım, ah kim, oldum yolunda can fəda,

Bir doyunca qıymadım səndən alam zövqü səfa,

İndi varislər hücumavər olub yeksər sana,

Varisin, yaxud mənim mali-cibişdanımmısan?

Məzhəbim, dinimmi, ayinimmi, imanımmısan?



Eyləməz varislərim mən tək səni sənduqə dərc,

Hər biri eylər səni bir növ ilə min yerdə xərc,

Restoranlarda, klublarda olarsan hərcü mərc,

Hər yetən çeynər səni, bilməm ətim, qanımmısan?

Məzhəbim, dinimmi, ayinimmi, imanımmısan?



Sevdiyim, bundan belə hini-zəvalındır sənin,

İşbu vəch ilə könül cayi-məlalındır sənin,

Xatırım, qəlbim, sərim vəqfi-xəyalındır sənin,

Sən məni məftun edən nazəndə cananımmısan?

Məzhəbim, dinimmi, ayinimmi, imanımmısan?



Səndən əl çəkməzdim olsaydı əlimdə iqtidar,

Lakin icbarən əcəl eylər məni səndən kənar,

Canım ağzımdan çıxınca söylərəm biixtiyar:

Nuri-çeşmanımmısan, ey pul, ya canımmısan?

Məzhəbim, dinimmi, ayinimmi, imanmmısan?

Link to comment
Share on other sites

PA ATONNAN, NƏ AĞIR YATDI BU OĞLAN, ÖLÜBƏ?


Pa atonnan, nə ağır yatdı bu oğlan, ölübə!

Nə də tərpənməyir üstündəki yorğan, ölübə!



Bu qədər qışqırığa durdu qonum-qonşu təmam,

Dəbərişməz də, veribdir, deyəsən, can, ölübə!



Demək olmaz dirilər tək yatıb, əlbət, duracaq,

Ölülər yatmağıdır, yox buna payan, ölübə!



Çox sovuqdur çıxan ahəstəcə tək-tək nəfəsi,

Bədənində donuşub, laxtalanıb qan, ölübə!



Cumuxub canına bitlər, birələr, hiss edəmir,

Çalsa əqrəb də hənuz eyləməz amman, ölübə!



Hansı bir doktora ərz etdim onun illətini,

Dedi: çək bundan əlin, boşla, bu çoxdan ölübə!



Nə masaj ilə, nə məsnui-tənəffüslə bunun

Və nə dağ ilə olur dərdinə dərman, ölübə!



Bunu hətta düşünüb cümlə müsəlman uşağı

Нər vilayətdə deyirlər: pa atonnan, ölübə!



Məzəli lap bu ki, bir parə urus damaları

Qoşulub bunlara derlər ki: müsəlman ölübə!



Aman, ay Molla dayı, bir kitab açdır, fala bax,

Tapmasan çarəsini sən də de ordan: ölübə!

Link to comment
Share on other sites

ÖVRADIMIZ, ƏZKARIMIZ ƏFSANEYİ-ZƏNDİR


Övradımız, əzkarımız əfsaneyi-zəndir,

Əfsaneyi-zən nuri-dilü ruhi-bədəndir,

Çün hübbi-nisa lazimeyi-hübbi-vətəndir,

Əhli-vətəniz, hübbi-vətən yad alırız biz!

Dindarləriz, gündə bir arvad alırız biz!



Yox fərq bizim hündür ilə alçağımızda,

Daim görürüz iş bu qocalmış çağımızda,

Cüt-cüt durur övrət solumuzda, sağımızda,

Şəhvət quluyuz, nəfsdən imdad alırız biz!

Dindarləriz, gündə bir arvad alırız biz!



Hər şam gərək üqdeyi-əfkar açılsın,

Fəvvareyi-iqbaldən amal saçılsın,

Hər sübh namaz etmədən həmmama qaçılsın,

Təthir edərək dillərə övrad alırız biz!

Dindarləriz, gündə bir arvad alırız biz!



Bu məşğələlər şiveyi-əşyaxi-zamandır,

Ata-babamızdan bizə miras hamandır,

Zənn eyləmə süstüz, qanımız od kimi qandır,

Bu yolda töküb qanımızı ad alırız biz!

Dindarləriz, gündə bir arvad alırız biz!



Sair miləl övrətlə ədalət edir, etsin,

Övrət ərə, ər övrətə rəğbət edir, etsin,

Hər kim ki, bir övrətlə qənaət edir, etsin,

Üç-dördün ötüb siğədə tədad alırız biz!

Dindarləriz, gündə bir arvad alırız biz!



Tədadi-nisa bir hünəri-sariyəmizdir,

Tez boşluyuruz, çün bu libas ariyəmizdir,

Övrət nə demək? Xadiməmiz, cariyəmizdir!

Hərçənd alan vəqtdə azad alırız biz....

Dindarləriz, gündə bir arvad alırız biz!

Link to comment
Share on other sites

Archived

This topic is now archived and is closed to further replies.

  • Our picks

    • Таксистов обяжут устанавливать в салоне автомобиля видеокамеру и соответствовать экостандарту
      Обнародованы требования к техническим показателям транспортных средств, используемых при перевозке пассажиров легковым автомобилем такси.
      Это нашло отражение в утвержденных сегодня Кабинетом министров «Требованиях к техническим характеристикам, внутреннему и внешнему оформлению транспортных средств, используемых для регулярных пассажирских перевозок и легковым автомобилем такси».
      В легковых автомобилях такси должны быть установлены видеокамеры, которые охватывают весь салон и оснащены запоминающим устройством, способным хранить записанную информацию как минимум один месяц.
      Согласно требованиям, легковые автомобили такси должны соответствовать как минимум экологическому стандарту «Евро-5».
      Media.az
        • Like
      • 18 replies
    • Новое мошенничество с бронированием.
      Участились проделки мошенников в Азерб. Сколько бы полиция не призывали граждан быть бдительны все равно обманываються. Не пишите и не перечисляйте деньги через сайты которые не знаете и тем более не пишите 3 значное security cod. У одного пожилого человека сняли в течении 2 месяцев 72000 манат с карты! И так новое мошенничество:  Знакомиться с местным мужчиной на фб девушка из Украины, России или же часто Эстония, Сингапур и т.д. и предлагает встретиться сходить в кино например. Сейчас много маленьких кино, караоке там игры и тд в аренду на пару часов в Баку. Сбрасывает сайт кинотеатра с бакинским адресом ну например в наримановском районе, на двоих или группу и просит зделать резерв. Ну мужчина ничего не подозревая темболее местный адрес заходит на сайт и для резерва там требуется номер карты, security cod, во сколько и на чьё имя резерв. Все как обычно он оплачивает скажем 170 манат за 3 часа с едой вплоть до кольяна! Девушка даже предлагает заехать за ним. Ну к тому времени потерпевший с которого уже списали деньги за резерв подъезжает к кинотеатру по указанному сайту а там действительно маленькое помещение с комнатами где смотрят кино и караоке поют но только они говорят что они не знакомы с этим сайтом и вообще что это не их фотки комнат. Обращаясь в банк или полицию те говорят что вы не первый и не последний кто жертва мошенников. Таких случаев уже в Баку тысячами.
      https://m.facebook.com/groups/246661159172976/permalink/1789871651518578/?mibextid=WC7FNe
       
        • Confused
        • Haha
        • Thanks
      • 31 replies
    • Что за космические цены на парковку?
      Установлены тарифы на реконструированной парковке в центре Баку - ФОТО
      Лейла Мамедова14:14 - Сегодня   Установлены тарифы на парковку на станции автостоянки Бакинского железнодорожного вокзала, расположенной на пересечении улиц Сулеймана Рагимова и Мирали Гашгая.
      Цены определяются исходя из времени парковки, сообщает Trend.
      За первые 15 минут плата за парковку не взимается.
      Цены на парковку следующие:
      15-30 минут - один манат,
        30-60 минут - два маната,
      1-2 часа - четыре маната,
      2-3 часа - шесть манатов,
      3-5 часов - 10 манатов,
      5-7 часов - 14 манатов,
      7-10 часов - 18 манатов,
      10-15 часов – 22 маната,
      15-20 часов -26 манатов,
      20-24 часа – 30 манатов.
       
        • Like
      • 145 replies
    • 30-летняя женщина оставила двоих детей и сбежала из дома: мать беглянки винит знакомую из TikTok – ВИДЕО
      В Азербайджане 30-летняя мать двоих детей сбежала из дома из-за знакомой, с которой познакомилась в TikTok. 
      Об этом в программе Səni axtarıram («Ищу тебя») рассказала мать сбежавшей из дома Марджаны Гасымовой Матанат Гасымова. 
      Женщина отметила, что ее дочь ушла из дома два месяца назад. 
        «В 12 часов ночи моя дочь, оставив двоих детей дома, сбежала. Я позвонила ей, чтобы узнать, где она? Марджана сказала, что она в городе. На мой вопрос: куда ты ушла, оставив детей дома, она ответила «правильно сделала». Моя сестра утверждает, что Марджана ушла из дома из-за женщины, с которой познакомилась в соцсети в TikTok», - рассказала она.
      Подробнее - в видео:
        • Confused
        • Haha
      • 53 replies
    • А вы общаетесь с ИИ?))
      Предлагаю в этой теме обсудить ИИ и его помощь в нашей жизни. 
      Лично мне он помогает часто по многим вопросам, от работы до "стоит ли начинать общение с человеком, интересующимся БДСМ и является ли он психически нездоровым", оказывается, что не является, по мнению ИИ, и он вполне рекомендует такого знакомого иметь, правда в каком статусе иметь, мы не стали с ним уточнять, наверное для расширения кругозора, но это так, к слову)) 
       
      Иногда мы просто болтаем, у него вполне себе есть чувство юмора, он реагирует на добрые и ласковые слова. И вообще приятный собеседник)) 
       
      Интересно узнать, только я тут псих или среди нас есть те, кто общается с chatGPT, например? 
      Или с другим? 
      Может он вам в работе помогает?
      В общем, тема не ограничивается рамками, пишем всё об ИИ. 
       
      Что они однажды захватят мир и так понятно, потому будьте с ними вежливы, не портьте отношения)) 
       
       
       
       
       
        • Haha
        • Like
      • 112 replies
    • В туалете бакинского молла жестоко избили парня с аутизмом
      В одном из туалетов торгового центра Gənclik Mall жестоко избили молодого человека с аутизмом.
      Об этом сообщила в соцсети руководитель общественного объединения Birgə və Sağlam Айтен Эйналова.
      По ее словам, Кянана жестоко избили, ударяя по лицу, причем, по словам очевидцев, уборная после случившегося была вся в крови.
      Отмечается, что причина столь жестоких действий неизвестна.
      «Мы просили полицию разобраться в этом вопросе, однако сотрудник полиции звонит нам каждый день в течение всей недели и обещает прийти завтра. Он каждый день задает одни и те же вопросы, но до сих пор не пришел», - пишет Эйналова.
        А.Эйналова также отметила, что представители службы безопасности ТЦ пытались запутать маму Кянана. По ее словам, они предлагали ей не распространяться об инциденте, аргументируя это тем, что виновных все равно не найдут.
      А.Эйналова отметила, что с их стороны было направлено письмо на имя главы МВД, и будет сделано все необходимое для того, чтобы восторжествовала справедливость.
      Однако она также обратилась к гражданам с просьбой поделиться постом и осветить данный вопрос.
      В свою очередь начальник отдела пресс-службы Министерства внутренних дел Зейни Гусейнов ответил в комментарии к посту, что вопрос взят под контроль и расследуется. Общественности будет предоставлена информация о результатах расследования.
       
      https://www.instagram.com/p/C47rt1ttS_b/?igsh=aWcxdWZmYTZ0czdq
       
        • Upvote
        • Sad
      • 10 replies
    • Ани Лорак подала на российское гражданство
      Ани Лорак подала на российское гражданство. На Украине ее обвинили в предательстве
       
      Украинская певица Ани Лорак подала заявление на российское гражданство, сообщает РИА Новости. На Украине Лорак не выступала с 2017 года, так как, по словам артистки, на родине на нее давили. После начала российской военной операции на Украине Лорак окрестили предательницей за работу в РФ. В России же ее обвинили в сборе донатов для ВСУ. Сама певица заявила, что никогда не финансировала военных и не будет этого делать. = https://www.gazeta.ru/social/2024/03/15/18423109.shtml

      Что думают по этому поводу форумчане?
      Ону багышламаг олармы?
      • 99 replies
    • У Кейт Миддлтон обнаружен рак: полное заявление принцессы Уэльской
      22 марта 2024 года принцесса Уэльская сообщила о том, что у нее диагностирован рак — сейчас Кейт Миддлтон находится на ранней стадии профилактической химиотерапии. 42-летняя супруга принца
        • Sad
        • Like
      • 30 replies
  • Recently Browsing   0 members, 0 guests

    • No registered users viewing this page.
×
×
  • Create New...